Sáng 14/5 tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng nhái thời gian qua; phương hướng nhiệm vụ thời gian tới.
Dự hội nghị có: Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia Bùi Thanh Sơn; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; thành viên Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia.
Qua 4 tháng đầu năm đã bắt giữ, xử lý hơn 34 nghìn vụ việc vi phạm
Báo cáo tại cuộc họp cho thấy, 4 tháng đầu năm nay, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý hơn 34 nghìn vụ việc vi phạm. Trong đó, có hơn 8 nghìn vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; hơn 25 nghìn vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; hơn 1 nghìn vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4 nghìn 800 tỷ đồng; khởi tố hình sự gần 1 nghìn 400 vụ, hơn 2 nghìn đối tượng.
Tại phiên họp, đại diện các bộ ngành chức năng phân tích các phương thức, thủ đoạn phổ biến như: lợi dụng thủ tục đơn giản với hàng hoá quá cảnh, chuyển cửa khẩu, loại hình miễn thuế đối với hàng hoá tạm nhập tái xuất… để trà trộn hàng vi phạm với hàng nhập khẩu chính ngạch, để buôn lậu, thẩm lậu vào thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, lợi dụng hoạt động của doanh nghiệp, đối tượng tổ chức sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng.
Thứ trưởng Bộ Tài Chính Bùi Văn Khắng nêu rõ: "Thuốc chữa bệnh, sữa giả, thực phẩm, mỹ phẩm giả không rõ nguồn gốc vào Việt Nam rất nhiều bằng đường hàng không, đường biển, đường bộ, cửa khẩu cả chính ngạch và đường biên giới. Hành vi vi phạm những phương thức của các đối tượng này chủ yếu là khai sai về tên hàng, số lượng, sai về trị giá, sai về nguồn gốc xuất xứ; lợi dụng che giấu để buôn bán, vận chuyển trái phép qua đường biên, che giấu trên phương tiện xuất nhập cảnh".
Để chấn chỉnh tình trạng gian lận thương mại và hàng giả, hàng nhái, đặc biết là thuốc, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe… đại diện Bộ Y tế cho biết đã vào cuộc quyết liệt, triệt để, đề nghị các nhà khoa học, nhà quản lý của ngành y tế và người có ảnh hưởng không tham gia hoạt động quảng cáo; đặc biệt khi xử lý vi phạm quảng cáo thì xử lý doanh nghiệp đăng ký quảng cáo, đơn vị tổ chức quảng cáo và người tham gia quảng cáo.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu rõ: "Chúng tôi theo dõi thấy ngay trong ngành y tế các nhà khoa học, các cán bộ quản lý, các nhà có kinh nghiệm trong lúc làm việc thì phản đối rất mạnh, nhưng sau đó tham gia quảng cáo trên các mạng xã hội. Vấn đề này, Bộ Y tế thống nhất đề nghị kêu gọi tất cả cán bộ, các nhà khoa học, nhà quản lý của ngành y tế đã công tác giờ nghỉ hưu thì không tham gia quảng cáo".
Các ý kiến tại phiên họp cũng đề xuất đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tăng cường kiểm tra, giám sát của các bộ, ngành đối với công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả và lực lượng thực thi nhiệm vụ.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết thời gian tới Bộ tập trung hoàn thiện pháp luật, tập trung xây dựng Luật Thương mại điện tử để điều chỉnh hoạt động liên quan đến thương mại điện tử, đặc biệt là kiểm tra, xử lý triệt để hành vi vi phạm bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng vi phạm Luật sở hữu trí tuệ.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân kiến nghị: "Cần phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chia sẻ dữ liệu nhằm quản lý phòng ngừa và xử lý sớm các vi phạm. Thứ hai cần phải có giải pháp đánh giá rủi ro. Đồng thời tập trung triển khai, rà soát, bám sát thị trường, bám sát địa bàn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ký cam kết đối với các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, nhất là đối với các đối tượng kinh doanh trên nền tảng xã hội".
Việc bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân, người tiêu dùng phải được đặt lên trên hết
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, thời gian qua, các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa; những việc đã làm được rất đáng hoan nghênh.
Tuy nhiên, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa vẫn diễn biến phức tạp, trên phạm vi rộng, đối tượng nhiều, tính chất phức tạp, ảnh hưởng lớn tới sự phát triển kinh tế - xã hội, sức khỏe, người dân và uy tín, thương hiệu đất nước, ảnh hưởng tới lòng tin, gây hoang mang lo lắng trong nhân dân.
Nguyên nhân là sự lãnh đạo, chỉ đạo, công tác tham mưu của một số bộ ngành, địa phương chưa thực sự sâu sát, quyết liệt, cụ thể, kịp thời, hiệu quả và chưa bám vào những nội dung, vấn đề diễn biến phức tạp, những vấn đề mới xuất hiện; sự buông lỏng quản lý của một số cơ quan; một số quy định còn lạc hậu, chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung đáp ứng tình hình; công tác tổ chức thực hiện còn hạn chế, chức năng, nhiệm vụ còn chồng chéo, bỏ sót; chưa huy động sức mạnh của toàn dân.
Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận người dân còn chưa hiểu hết các thủ đoạn vi phạm do công tác thông tin, truyền thông, hướng dẫn còn hạn chế, chưa đầy đủ; việc xử lý sai phạm chưa kịp thời, triệt để; phối hợp giữa các cơ quan có lúc chưa chặt chẽ; hoạt động thương mại điện tử phát triển nhanh nhưng sự quản lý chưa theo kịp tình hình… Một số cá nhân tham gia công tác phòng chống lại có vi phạm, như lực lượng chức năng vừa khởi tố, bắt tạm giam nguyên Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế)…
Đánh giá thời gian tới, tình hình còn diễn biến phức tạp và có thể diễn biến phức tạp hơn; Thủ tướng nêu rõ mục tiêu đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi và tiến tới chấm dứt tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa.
Từ đó, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, góp phần phục vụ phát triển nhanh, bền vững của đất nước, thúc đẩy tăng trưởng, củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, bảo vệ an ninh, an toàn, an dân, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, uy tín, thương hiệu đất nước, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.
Về quan điểm, Thủ tướng nêu rõ, đây là công việc quan trọng của cả hệ thống chính trị, cấp ủy, chính quyền phải vào cuộc, tăng cường quản lý nhà nước ở tất cả các cấp, các ngành, huy động sự vào cuộc của nhân dân; là nhiệm vụ mang tính lâu dài, phải làm thường xuyên, toàn diện, không ngừng nghỉ.
Thủ tướng nhấn mạnh, việc bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân, người tiêu dùng phải được đặt lên trên hết, trước hết. Tăng cường hiệu quả trong công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa phải gắn liền với quá trình sắp xếp địa giới hành chính các cấp, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, tinh gọn bộ máy, nâng cao năng lực quản lý và phân định trách nhiệm của các cơ quan, bảo đảm không trùng chéo, không bỏ sót.
Khẳng định đây là vấn đề được người dân rất quan tâm, ảnh hưởng tới sức khỏe, quyền lợi nhân dân, Thủ tướng nhấn mạnh phải tạo chuyển biến đột phá trong phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa. Các bộ, ngành, địa phương phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, chủ động xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tổ chức thực hiện, phối hợp chặt chẽ, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm và coi trọng công tác thi đua, khen thưởng kịp thời, đúng đối tượng, khách quan, công bằng.
Về nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng yêu cầu trước hết mở đợt tấn công cao điểm đấu tranh, truy quét, ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa. Thủ tướng chỉ đạo thành lập tổ công tác đặc biệt do Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng, Các địa phương thành lập tổ công tác do chủ tịch UBND làm tổ trưởng, có sự tham gia của đại diện các ngành để triển khai đợt cao điểm trong thời gian từ ngày 15/5-15/6, sau đó sẽ tiến hành sơ kết...
Cần phát động phong trào thi đua đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại
Giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nội vụ rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, không để khoảng trống pháp lý, không vì sắp xếp tổ chức, bộ máy, địa giới hành chính mà buông lỏng quản lý.
Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ, công an các địa phương xác lập các chuyên án, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm; phối hợp với các cơ quan tố tụng đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, kịp thời công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng để răn đe, phòng ngừa…
Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương lực lượng công an đã có nhiều nỗ lực, bám sát tình hình, triển khai công tác nghiệp vụ và nêu rõ nhiệm vụ của ngành công an thời gian tới còn rất nặng nề trong công tác này.
Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng hải quan, thuế tạo thuận lợi cho donah nghiệp, đồng thời bảo đảm phòng chống vi phạm thuộc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.
Bộ Công Thương phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường xử lý các vụ việc vi phạm; hoàn thiện chính sách thương mại điện tử; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, thuộc thẩm quyền của bộ, ngành thì ban hành, sửa đổi các thông tư; nếu thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì trình sửa đổi, bổ sung các nghị định, nghị quyết; xây dựng, sửa đổi các luật liên quan trình Quốc hội theo hình thức rút gọn trong thời gian sớm nhất.
Bộ Công Thương lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường chịu trách nhiệm chính, chủ trì, phối hợp với các cơ quan kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ thương mại. Các cơ quan kiểm tra chuyên ngành thuộc các bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm cấp phép, quản lý theo lĩnh vực, địa bàn, đặc biệt chú ý các mặt hàng như thuốc chữa bệnh, sữa, lương thực, thực phẩm...
Cùng với đó, quy định nhiệm vụ cụ thể nhiệm vụ của UBND cấp xã trong việc phối hợ với các sở, ngành, đơn vị quản lý kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất trên địa bàn; xây dựng Luật Thương mại điện tử, sửa đổi Luật Thương mại, sửa đổi Nghị định về xuất xứ hàng hoá, các nghị định liên quan xuất nhập khẩu. Kiện toàn lực lượng quản lý thị trường ở địa phương. Nghiên cứu, đề xuất các cơ quan chịu trách nhiệm chính trong trường hợp có các vụ việc vi phạm trên địa bàn.
Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan sở hữu trí tuệ, điều chỉnh các vấn đề mới phát sinh, nhất là trên môi trường số, thương mại điện tử; tăng cường kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm, công bố sản phẩm sai sự thật.
Bộ Y tế khẩn trương thực hiện các công việc, đặc biệt là kiểm soát không để thuốc giả, thuốc nhập lậu không rõ nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam, đóng vai trò chủ lực, cương quyết đấu tranh và đẩy lùi, chấm dứt tình trạng thuốc giả, coi việc chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của nhân dân là trên hết, trước hết.
Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương phối hợp các cơ quan liên quan tăng cường hậu kiểm, xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là đối với thực phẩm giả, thuốc chữa bệnh giả không rõ nguồn gốc; hoàn thiện các quy định về hậu kiểm, cấp phép hàng hoá, tinh thần là kiểm soát được nhưng phải bảo đảm thông thoáng, tích cực áp dụng chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu; xây dựng Luật An toàn thực phẩm, sửa đổi các nghị định, thông tư hướng dẫn đã lạc hậu, tăng cường chế tài xử lý, nêu cao tính tự giác của các chủ thể liên quan và nâng cao tinh thần hưởng ứng của nhân dân.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm vi phạm đối với lâm sản, thuỷ sản, giống cây trồng vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; tăng cường kiểm soát việc sử dụng chất kích thích, hoá chất. Cùng với đó, tăng cường xây dựng thương hiệu, quy hoạch, phát triển vùng nguyên liệu, mở rộng thị trường cho nông sản, thực phẩm.
Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch nghiên cứu bổ sung chế tài xử lý những người lợi dụng uy tín của mình để quảng cáo sai sự thật, nhất là trên môi trường mạng; cùng các cơ quan liên quan ngăn chặn những quảng cáo sai sự thật kiểu "thuốc chữa bách bệnh".
Bộ Tư pháp phối hợp các bộ, ngành thúc đẩy, bổ sung, hoàn thiện thể chế để quản lý, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh.
UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường xử lý nghiêm các vi phạm trên địa bàn; quan tâm phát triển kinh tế - xã hội nhất là vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới; cùng lực lượng biên phòng, công an tăng cường quản lý chặt ở biên giới, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, kiểm soát, phòng chống buôn luậu, hàng giả, hàng nhái qua biên giới.
Các cơ quan truyền thông, VTV, VOV, TTXVN, các cơ quan báo chí, các lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền, vận động về công tác này, giải thích về tác hại của các hành vi vi phạm và huy động sức mạnh của người dân; đồng thời, rà soát, kiểm soát các hoạt động quảng cáo.
Thủ tướng cũng yêu cầu cần phát động phong trào thi đua đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, vi phạm bản quyền, sở hữu trí tuệ; đồng thời lưu ý, các cơ quan cần có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, phân công 6 rõ: "Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm" trong công tác này./.
