Hình thành các vùng sản xuất tập trung
Nhiều địa phương trên địa bàn Thanh Hóa đã tập trung rà soát, định hướng, hình thành vùng sản xuất các sản phẩm chủ lực và có lợi thế ở các xã, thị trấn; lựa chọn các mô hình phù hợp với điều kiện từng địa phương. Đồng thời tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của người dân về việc tích tụ ruộng đất; khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để hình thành các hình thức liên kết trong sản xuất giữa người dân với Hợp tác xã và doanh nghiệp. Một số huyện đã tích tụ được diện tích đất nông nghiệp khá lớn như huyện Hoằng Hóa đã tích tụ được khoảng 1.500 ha đất; Như Xuân tích tụ được trên 3.000 ha…
Những năm qua, tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tích tụ, tập trung để phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô lớn ứng dụng công nghệ cao và theo hướng công nghệ cao của Thanh Hóa đạt trên 53 nghìn ha, tăng gần 40 nghìn ha so với năm 2018, vượt mục tiêu đến năm 2025 tích tụ thêm 32 nghìn ha. Việc tích tụ đất đai đã góp phần gia tăng giá trị sản xuất bình quân trên 1 ha canh tác.
Với mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích, tăng thu nhập cho người dân, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tích cực tích tụ, tập trung đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng để xây dựng các vùng sản xuất tập trung gắn với chuỗi giá trị. Từ đó, từng bước khắc phục tình trạng người dân bỏ canh tác, ruộng đất phân tán, manh mún, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.
Việc tích tụ, tập trung đất đai ở các huyện trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đã tạo ra những thay đổi lớn trong sản xuất; góp phần hình thành một số vùng sản xuất có diện tích tập trung lớn như: Vùng sản xuất lúa năng suất, chất lượng, hiệu quả cao; vùng trồng cây xuất khẩu; sản xuất rau, củ, quả an toàn trong nhà lưới; vùng trồng cây ăn quả; vùng trang trại kết hợp nuôi trồng thủy sản... Từ đó, người dân, doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng hệ thống nhà màng, nhà lưới, ứng dụng công nghệ chuồng kín, sử dụng máy sủi ô-xy trong các ao nuôi trồng thủy sản; ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ...
Bên cạnh đó, chính quyền ở các địa phương tại Thanh Hóa cũng đã chú trọng đầu tư, cải tạo, nâng cấp hạ tầng thiết yếu, nhất là hệ thống đường giao thông, để thuận tiện cho việc lưu thông hàng hóa, vận chuyển vật tư, thức ăn phục vụ chăn nuôi... Ngoài ra, tại khu chăn nuôi tập trung, các trang trại cũng đã thực hiện liên kết, bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp. Từ đó, đã phần nào làm thay đổi được cách nghĩ, cách làm của người dân về thực hiện tích tụ, tập trung đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, sản xuất hàng hóa tập trung gắn với liên kết bao tiêu sản phẩm.
Tại hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh, các vùng sản xuất tập trung đã dần được hình thành; các vùng quy mô lớn như: Vùng lúa thâm canh, vùng mía nguyên liệu, vùng cây ăn quả tập trung, vùng sản xuất rau an toàn... Các huyện Thọ Xuân, Yên Định, Hoằng Hóa... hình thành được vùng sản xuất chuyên canh ngô ngọt, bí, hành lá. Huyện Yên Định, Thọ Xuân, Như Thanh... có vùng trồng cây thức ăn chăn nuôi gắn với chăn nuôi bò sữa tập trung.
Để phát triển vùng sản xuất nông nghiệp tập trung bền vững, tỉnh đã khảo sát đặc thù của từng địa phương, từ đó ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phù hợp, nhất là chính sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng, đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân tích tụ, tập trung đất đai, đầu tư sản xuất...
Thông qua việc xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, người dân mạnh dạn hơn trong việc chuyển đổi phương thức canh tác lạc hậu sang phát triển sản xuất hàng hóa, góp phần tạo nên những sản phẩm đạt chất lượng và tăng sức cạnh tranh, nhất là các sản phẩm đã được xây dựng nhãn hiệu, phát triển thương hiệu trên thị trường.
…Đến các chuỗi liên kết sản xuất
Thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa đã phối hợp với các địa phương có cơ chế, chính sách, huy động các nguồn lực và thu hút cộng đồng doanh nghiệp, HTX, người dân tham gia xây dựng các mô hình liên kết chăn nuôi, trồng trọt theo chuỗi gắn sản xuất với bao tiêu sản phẩm. Qua đó, giúp tăng năng suất và gia tăng giá trị thu nhập cho người dân.
Từ thực tế cho thấy, sản xuất, chăn nuôi theo hình thức chuỗi liên kết mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với chăn nuôi truyền thống. Không chỉ có sự quản lý chặt chẽ từ con giống, dịch bệnh đến khi xuất chuồng, chăn nuôi theo chuỗi liên kết còn giúp người dân tiếp cận với khoa học kỹ thuật hiện đại, tăng tính cạnh tranh và bám sát nhu cầu thị trường của sản phẩm.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã hình thành các chuỗi liên kết trong chăn nuôi, như: Công ty CP Chăn nuôi C.P Việt Nam liên kết gia công 92 trang trại lợn, 42 trang trại gia cầm; Công ty TNHH CJ FOODS Việt Nam vận hành 18 trang trại lợn; Công ty TNHH Japfa Comfeed Việt Nam vận hành 4 trang trại lợn, 125 trang trại gia cầm; Công ty CP Tập đoàn Mavin vận hành 4 trang trại lợn; Công ty TNHH Nông nghiệp GOLDEN GOAT vận hành 45 trang trại gia cầm; Công ty TNHH Green Chiken vận hành 18 trang trại gia cầm; Công ty CP Nông sản Phú Gia vận hành 8 trang trại gia cầm, 3 trang trại lợn... Việc liên kết với các công ty chăn nuôi lớn đã giúp các hộ, cơ sở chăn nuôi trên địa bàn tỉnh có thu nhập cao nhờ những cam kết về quản lý rủi ro dịch bệnh và đảm bảo đầu ra ổn định.
Thông qua thực hiện các mô hình liên kết đã đào tạo được một bộ phận nông dân có kiến thức sản xuất nông nghiệp hàng hóa hiện đại, thay đổi cách nghĩ, nếp làm từ sản xuất tự phát, lạm dụng sử dụng thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi trôi nổi, có chứa các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sang thực hành sản xuất an toàn gắn với bảo vệ môi trường. Do đó, việc tham gia các mô hình liên kết trong chăn nuôi đã khẳng định những ưu điểm vượt trội so với các phương thức sản xuất, chăn nuôi truyền thống.
Về mô hình liên kết trồng trọt theo chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, nhiều mô hình liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm có quy mô lớn và giá trị kinh tế cao tiếp tục được nhân rộng như: Sản xuất lúa giống và lúa thương phẩm tại các huyện Yên Định, Thiệu Hóa, Thọ Xuân, Hoằng Hóa, Quảng Xương, Nông Cống, Triệu Sơn, Đông Sơn, Vĩnh Lộc, Hà Trung... Liên kết trồng khoai tây, ớt, ngô ngọt, đậu tương rau, rau an toàn tập trung chuyên canh hoặc sản xuất trong nhà màng tại các huyện Hậu Lộc, Hoằng Hóa, Yên Định, Nga Sơn, Thọ Xuân, Đông Sơn, Quảng Xương, Vĩnh Lộc... Mô hình lúa - cá sản xuất theo hướng hữu cơ gắn với liên kết bao tiêu sản phẩm tại huyện Hà Trung.
Tham gia vào chuỗi liên kết, người dân được công ty tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định như đã ký kết và đầu tư giống, vật tư nông nghiệp để yên tâm sản xuất. Việc liên kết sản xuất giúp cho công ty kiểm soát được theo hợp đồng từ các khâu từ sản xuất đến chế biến và tiêu thụ nhằm tạo sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường./.
