Lời tòa soạn: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần từng nói:“Chúng ta hãy ở bên cạnh, đặt mình vào hoàn cảnh của những người nghèo, của những số phận kém may mắn để giúp đỡ bằng tấm lòng, bằng cảm xúc của trái tim, bằng sự thấu hiểu, bằng sự trân trọng, nâng niu và cảm thông sâu sắc. Qua đó, truyền đi thông điệp của lòng nhân ái, của sự sẻ chia, của niềm tin, sự thấu hiểu và quyết tâm hành động để "không ai bị bỏ lại phía sau" trong hành trình xây dựng đất nước Việt Nam hòa bình - phồn vinh - ấm no - hạnh phúc ”.
Thế nhưng, trong hàng thập kỷ qua nhiều số phận con người, làng bản, vùng quê hay cả một địa phương “bị” lợi ích kinh tế của một bộ phận nhỏ là doanh nghiệp thiếu năng lực,…”dìm” họ ở lại phía sau bởi các dự án treo, dự án chậm tiến độ!.
Còn hàng chục dự án “treo”
Nhiều năm trở lại đây, tỉnh Thanh Hóa thu hút khá nhiều các tập đoàn, doanh nghiệp trong và ngoài nước đến đầu tư với các dự án có quy mô hàng trăm tỷ đồng đến chục nghìn tỷ đồng trên diện tích quy hoạch sử dụng đất hàng trăm hecta. Điều đó tạo cơ hội cho Thanh Hóa đến năm 2030 trở thành một trong những trung tâm lớn của vùng Bắc Trung Bộ và cả nước, trở thành thành tứ giác phát triển ở phía Bắc.
Việc thu hút đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư cho các dự án mới thời gian qua là điều đáng được ghi nhận, tuy nhiên, việc các chủ đầu tư thực hiện dự án ra sao?, trách nhiệm này cần được chính quyền quan tâm, xử lý.
Bởi lẽ, từ thực tế cho thấy, rất nhiều dự án đã được tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư từ 10- 20 năm trước nhưng đến nay chủ đầu tư vẫn “không chịu” triển khai hoặc triển khai chậm tiến độ. Điều đó khiến không ít đất đai bị hoang hóa, cuộc sống của trăm hộ dân rơi vào cuộc sống cùng cực, đi không được, ở cũng không xong!.
Cụ thể, theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hoá, tính đến đầu tháng 5/2025, toàn tỉnh có 190 dự án chậm tiến độ. Trong số 190 dự án nêu trên, 25 dự án đã được Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành kết luận kiểm tra, kiến nghị biện pháp xử lý vi phạm. Còn lại 165 dự án đã và đang được UBND tỉnh Thanh Hoá cho phép gia hạn tiến độ sử dụng đất thêm 24 tháng, với lý do bất khả kháng như vướng mắc giải phóng mặt bằng, thay đổi quy hoạch hoặc khó khăn về tài chính.
Thực tế cho thấy, những nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, dự án treo hiện nay đó là: Trách nhiệm và năng lực của các chủ đầu tư; Năng lực tài chính yếu, năng lực quản lý dự án hạn chế; Nhà đầu tư sau khi được giao đất không đủ khả năng triển khai, ôm đất để để chờ chuyển nhượng kiếm lời; Quy định chồng chéo của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường; tiến độ giải phóng mặt bằng chậm;....
Mới đây, Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh đã có bài viết: Thanh Hóa: Người dân “ngụp lặn” trong khu tái định cư, phản ánh về những hệ lụy khi người dân đồng thuận nhường đất cho dự án để đến nơi ở mới nhưng không thể an cư vì hàng loạt bất cập tại các mặt bằng tái định cư.
Để độc giả có cách nhìn cụ thể và cấp có thẩm quyền tỉnh Thanh Hóa quan tâm hơn nữa đến chính sách tái định cư. Đồng thời, kịp thời xử lý những công ty, doanh nghiệp cố tình chây ỳ, “treo” dự án hàng chục năm; tạo điều kiện, cơ chế “riêng biệt” cho người dân vùng dự án treo, dự án chập tiến độ vững bước đồng hành cùng dân tộc phát triển. PV tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh tiếp tục đưa ra những dẫn chứng cụ thể để minh chứng cho những vất vả, khó khăn của người dân đang bị ảnh hưởng bởi những dự án này.
Nỗi khổ của người dân sống trong dự án treo
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, phát triển kinh tế gia đình trở thành yêu cầu thường xuyên của mỗi hộ gia đình. Nhiều gia đình không chấp nhận đói nghèo, mà quyết tâm đầu tư làm kinh tế để mỗi cá nhân có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa tốt hơn. Thế nhưng, vì nằm trong vùng dự án treo, dự án chậm tiến độ nên nhiều hộ gia đình phải chấp nhận cuộc sống khó khăn, thiếu nước sạch, không sổ đỏ, không được sửa chữa, xây mới nhà cửa,…không có cách tiếp cận nguồn vốn để sản xuất, kinh doanh.
Tạp chí Doanh ngiệp và Kinh tế xanh dẫn chứng một trong nhiều dự án chậm tiến độ tại Thanh Hóa đó là Dự án khu đô thị mới Bắc đại lộ Lê Lợi (P. Hạc Thành) sau gần 20 năm được phê duyệt. Để thực hiện dự án, hàng trăm hộ dân địa phương trong phạm vi dự án đã phải di dời đến khu tái định cư mới. Tuy nhiên, do một số vướng mắc trong khâu phải phóng mặt bằng, sắp xếp phần đất tái định cư nên hiện vẫn còn hàng chục hộ dân chưa di dời.
Từ thời điểm đó tới nay trải qua 2 thập kỷ, những hộ dân trên vẫn hàng ngày sống trong nhưng căn nhà chật hẹp, thiếu thốn, sâu hun hút trong những con ngõ đất ngoằn nghèo. Cũng vì thuộc diện di dời thực hiện dự án, nên các hộ dân này cũng không chủ động tiếp cận được “đầy đủ” các an sinh xã hội như nước sạch sinh hoạt, xử lý môi trường rác thải…
Có mặt tại khu vực sinh sống của các hộ dân “khốn khổ” trên, nhiều người dân tỏ ra bức xúc bày tỏ ý kiến của mình. Một số ý kiến cho rằng mình đã bị "lãng quên, bị tụt lại phía sau" khi sinh sống khốn khổ bên cạnh một khu đô thị Bình Minh phồn hoa bậc nhất xứ Thanh.
Ông Minh, một hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án cho biết: Khu vực này trước đây gần như hoàn toàn là đồng ruộng, đất trống hết. Chỉ có một khóm hộ dân chúng tôi ở đây. Khi dự án về, do không thỏa thuận được nên người ta đã chừa khu vực này lại, và tiến hành thực hiện dự án trên phần đất ruộng và phần đất đã giải phóng mặt bằng để bán đất, xây nhà thu lợi lớn. Tới nay đã 20 năm rồi, chúng tôi vẫn lay lắt sống giữa trung tâm tỉnh Thanh Hóa mà không biết tương lại cụ thể ra sao.
“Từ khi người ta san gạt đất ruộng làm dự án, khu vực này trở thành vùng trũng, trong khi các rãnh thoát nước tự nhiên bị vùi lấp. Vì vậy, cứ mỗi khi mùa mưa tới thì cả khu này lại ngập vào tận nhà, có gia đình nước ngập lên tới bếp. Mỗi lúc như vậy dân làng lại kéo ra, chia nhau tự dùng cuốc, xẻng để khơi thông dòng chảy, thoát nước.
Sợ nhất là mỗi khi mùa mưa xuống, khu nhà tôi ngập hết. Có năm rắn rết từ các ao ruộng theo nước lụt bò cả vào nhà. Hiện tại, tôi cùng nhiều người dân ở đây cũng mong muốn làm sao công ty, chính quyền các cấp có cách giải quyết phù hợp, nhanh chóng để bà con chúng tôi di chuyển tới nơi ở mới để sớm ổn định cuộc sống. Còn nếu không lấy nữa thì cũng nói để chúng tôi xây, sửa lại nhà cửa”. ông Minh cho biết thêm.
Hay như Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Toàn Tích Thiện đã triển khai từ năm 2009 với tổng diện tích quy hoạch 60.345m2. Đến nay, dự án vẫn chưa xong khâu giải phóng mặt bằng, gây lãng phí tài nguyên đất đai và làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của hàng chục hộ gia điình thuộc dự án này.
Ông Phan Viết Dũng, một hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án này buồn bã cho biết: “Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Toàn Tích Thiện treo gần 20 năm đã khiến cho chúng tôi chịu biết bao khổ sở, cùng cực, nhà cửa dột nát, xuống cấp nhưng không xây lại được. Bên cạnh đó, vì sống trong vùng dự án treo nên gia đình tôi không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không được tiếp cận với nước sạch, môi trường bị ô nhiễm. Giờ muốn đi cũng không được mà ở lại cũng chẳng xong”.
Còn anh Trần Văn Thức bức xúc cho rằng: “Ông nội tôi 90 tuổi đã mất cách đây ít năm, còn bố tôi năm nay đã 65 tuổi, nhưng vẫn chưa một lần được thấy sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) của mảnh đất mà ông cha đã sinh sống ở đây hàng chục năm qua. Đến đời tôi, gần 40 tuổi, nhưng vẫn phải ở trong ngôi nhà ngói chật hẹp của bố mẹ để lại. Cuộc sống quá khó khăn, hai vợ chồng tôi phải xoay xở khắp nơi để vay mượn tiền người thân bằng lãi nóng, lãi nguội để lấy vốn buôn bán, kinh doanh phát triển kinh tế gia đình.
Chúng tôi mong rằng cấp có thẩm quyền tỉnh Thanh Hóa sớm đánh giá lại một cách khách quan về năng lực thực hiện, năng lực tài chính của chủ đầu tư, nếu xét thấy dự án không khả thi, chủ đầu tư không có năng lực thực hiện thì nên thu hồi dự án, trả lại quyền lợi cho người dân chúng tôi".
Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam được khởi đầu từ Đại hội lần thứ XIV của Đảng đã định hướng rõ đây là giai đoạn phát triển vượt bậc của Việt Nam, hướng tới mục tiêu trở thành một quốc gia hùng cường, thịnh vượng, sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Đây là thời kỳ hội tụ sức mạnh toàn dân, tận dụng tối đa thời cơ, vượt qua thách thức để đạt được những thành tựu to lớn trên mọi lĩnh vực.
Đích đến của kỷ nguyên vươn mình: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, hài hòa.
Thiết nghĩ, những mong muốn nhỏ nhoi của hàng trăm, hàng nghìn hộ dân vùng dự án treo đang rất cần có sự thấu hiểu và quyết tâm hành động của các cấp chính quyền để "không ai bị bỏ lại phía sau" trong hành trình xây dựng đất nước Việt Nam: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Sáng 24/7/2025, UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức phiên họp thường kỳ nhằm đánh giá kết quả phát triển kinh tế - xã hội tháng 7, thảo luận và quyết định các nhiệm vụ trọng tâm tháng 8, cũng như một số nội dung quan trọng khác.
Đáng chú ý, tại phiên họp này,Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Đỗ Minh Tuấn đưa ra thông điệp rất mạnh mẽ về công tác quản lý sử dụng đất: “Tỉnh sẽ kiên quyết dừng và thu hồi các dự án có sử dụng đất nhưng chậm triển khai, không cần thiết, có nguy cơ gây lãng phí.”
Trong kế hoạch xử lý các dự án đầu tư trực tiếp được chấp thuận chủ trương đầu tư, cho thuê đất nhưng chậm đưa vào sử dụng hoặc không triển khai, UBND tỉnh Thanh Hóa xác định rõ 55 trường hợp cụ thể được đưa vào diện rà soát, kiểm tra. Các dự án phân bố trên địa bàn trong tỉnh, với tổng diện tích hàng trăm nghìn mét vuông, phần lớn là đất thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh. Một số dự án đã được chấp thuận đầu tư từ năm 2015 đến 2019, song đến thời điểm hiện tại vẫn chưa hoàn thành hạ tầng, công trình hoặc chỉ mới san lấp mặt bằng.
