Bộ Khoa học và Công nghệ đang hoàn thiện dự thảo Thông tư mới về chế độ báo cáo định kỳ trong toàn ngành, với mục tiêu chuẩn hóa quy trình báo cáo và đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu điện tử. Việc xây dựng dự thảo được đặt trên nền tảng các nguyên tắc của Nghị định 09/2019/NĐ-CP, vốn quy định rõ chế độ báo cáo của cơ quan hành chính nhà nước.
Theo định hướng này, báo cáo từ các đơn vị trong và ngoài ngành sẽ được chuyển hoàn toàn sang môi trường số, thông qua Hệ thống thông tin báo cáo của Bộ. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ là cơ quan trực tiếp tiếp nhận, kiểm tra, tổng hợp và sau đó báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo chức năng quản lý nhà nước.
Dự thảo xác định đối tượng tham gia rất rộng, bao gồm các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, hai Đại học Quốc gia, các đơn vị trực thuộc Bộ, Ban quản lý Khu Công nghệ cao cùng những tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động khoa học và công nghệ. Những cơ quan này có trách nhiệm tuân thủ đầy đủ quy trình, từ việc phân công đầu mối thực hiện đến khâu nhập liệu, phê duyệt và gửi báo cáo lên Hệ thống.
Một trong những nội dung được nhấn mạnh là yêu cầu về thời hạn. Bộ quy định rõ mốc thời gian chậm nhất để các đơn vị gửi báo cáo: ngày 18 hằng tháng đối với báo cáo tháng; ngày 18 của tháng cuối quý đối với báo cáo quý; ngày 18/6 với báo cáo 6 tháng; và ngày 18/12 đối với báo cáo năm. Việc ấn định thời điểm cụ thể được xem là điều kiện cần để hoạt động tổng hợp số liệu diễn ra kịp thời, bảo đảm cho công tác chỉ đạo, điều hành.
Cùng với đó là yêu cầu ưu tiên gửi báo cáo dưới dạng điện tử. Tất cả dữ liệu phải được ký số, chuyển qua Hệ thống thông tin báo cáo của Bộ. Chỉ khi hệ thống gặp trục trặc kỹ thuật, đơn vị mới được phép gửi văn bản điện tử kèm file word hoặc excel qua phương thức phù hợp. Bộ cũng quy định, khi phát hiện lỗi, cơ quan gửi phải báo cáo ngay để được hỗ trợ.
Điểm đáng chú ý là Hệ thống thông tin báo cáo của Bộ sẽ không vận hành độc lập mà kết nối, chia sẻ dữ liệu với Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ thông qua nền tảng tích hợp dữ liệu quốc gia. Cơ chế này bảo đảm luồng thông tin xuyên suốt, nhanh và chính xác hơn.
Quy trình gửi báo cáo được thiết kế chặt chẽ: trước hạn 10 ngày, Bộ sẽ phát tín hiệu yêu cầu báo cáo cho các đơn vị liên quan. Sau khi tiếp nhận, các cơ quan sẽ phân công đầu mối soạn thảo nội dung, nhập số liệu, phê duyệt và gửi bản báo cáo ký số lên Bộ. Bộ tiến hành kiểm tra, phê duyệt hoặc trả lại để hoàn thiện nếu báo cáo chưa đạt yêu cầu; sau đó tổng hợp để gửi Chính phủ và Thủ tướng.
Ngoài trách nhiệm của từng đơn vị, dự thảo cũng quy định rõ vai trò của cơ quan nhận báo cáo. Bộ Khoa học và Công nghệ phải kiểm tra, thẩm định, tổng hợp và phản hồi rõ nội dung cần sửa đổi nếu báo cáo chưa bảo đảm tính đầy đủ, chính xác hoặc khách quan.
Một phần quan trọng của dự thảo dành cho việc quản lý, vận hành Hệ thống thông tin báo cáo. Trung tâm Công nghệ thông tin của Bộ được giao nhiệm vụ phát triển, sửa chữa, nâng cấp hệ thống, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn - bảo mật; đồng thời hỗ trợ kỹ thuật, phân quyền tài khoản, hướng dẫn sử dụng và cung cấp chứng thư số cho các đơn vị.
Dự thảo nhấn mạnh rằng tuân thủ thời hạn, đảm bảo chất lượng số liệu và thực hiện nghiêm quy trình gửi báo cáo là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả đơn vị trong diện quản lý. Các cơ quan phải có cán bộ chuyên trách, cập nhật thông tin kịp thời và chủ động xử lý hoặc báo cáo khi phát sinh lỗi kỹ thuật. Quy định mới kỳ vọng tạo lập một hệ thống báo cáo đồng bộ hơn, hiện đại hơn và phù hợp với lộ trình chuyển đổi số quốc gia.
