Từ năm 2026, Bộ Tài chính sẽ triển khai mô hình mới phân loại hộ kinh doanh theo quy mô doanh thu để xác định phương pháp tính thuế và ngưỡng doanh thu phù hợp, thay thế hoàn toàn cơ chế thuế khoán bằng hình thức kê khai.

Đây là nội dung trong Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” vừa được Bộ Tài chính ban hành.

Theo đề án, Bộ sẽ sửa đổi Luật Quản lý thuế và các văn bản liên quan nhằm bãi bỏ hình thức thuế khoán, đồng thời điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng và ngưỡng doanh thu không chịu thuế cho phù hợp thực tiễn.

Với hộ kinh doanh có quy mô lớn, tương đương doanh nghiệp nhỏ và vừa, sẽ áp dụng cách tính thuế thu nhập cá nhân tương tự thuế doanh nghiệp.

Với hộ có sổ sách kế toán đầy đủ, thuế sẽ được tính dựa trên thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí), nhằm khuyến khích minh bạch và đảm bảo công bằng.

Bộ Tài chính cũng dự kiến bổ sung chính sách miễn, giảm thuế để khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy kinh tế tư nhân theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW. 

Ngoài ra, Bộ sẽ rà soát, sửa đổi Luật Phí và Lệ phí, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời đề xuất xây dựng Luật Kinh doanh cá thể để thể chế hóa quy định hiện hành.

Theo định hướng mới, hộ kinh doanh sẽ được phân nhóm theo doanh thu để xác định phương pháp tính thuế, ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền. Quy trình quản lý và kiểm tra thuế theo kê khai sẽ được thiết kế lại, giúp cắt giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí tuân thủ thủ tục hành chính.

Trong giai đoạn chuyển đổi, cơ quan thuế sẽ tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh phù hợp từng ngành nghề, quy mô. Tài liệu hướng dẫn kế toán đơn giản sẽ được ban hành; đồng thời, công nghệ AI và chatbot được ứng dụng để hỗ trợ, phản hồi người nộp thuế nhanh, chính xác. 

Ngành thuế cũng hướng tới dịch vụ điện tử toàn diện, với tờ khai thông minh tự động gợi ý dữ liệu doanh thu từ hóa đơn điện tử, giúp tiết kiệm thời gian kê khai.

Công tác giám sát tuân thủ thuế sẽ tăng cường theo hướng quản lý rủi ro, chú trọng phát hiện gian lận, mua bán hóa đơn; thực hiện kiểm tra chuyên đề theo ngành nghề, địa bàn và áp dụng biện pháp thu hồi, cưỡng chế nợ thuế. Bộ cũng nghiên cứu cơ chế quản lý riêng cho hoạt động thương mại điện tử.

Bộ Tài chính đặt mục tiêu 100% hộ kinh doanh thực hiện thủ tục thuế điện tử. Các nền tảng kế toán số và phần mềm miễn phí hoặc giá rẻ sẽ được cung cấp cho hộ kinh doanh, doanh nghiệp siêu nhỏ, hỗ trợ chuyển đổi số và kê khai thuận lợi. Hệ thống tính thuế tự động từ hóa đơn điện tử giúp giảm kê khai thủ công, tăng chính xác. Cơ sở dữ liệu hộ kinh doanh sẽ được liên thông với các cơ quan để chống thất thu, nâng cao hiệu quả quản lý.

Toàn bộ hạ tầng công nghệ thông tin của ngành thuế sẽ được nâng cấp, tạo nền tảng cho quản lý hiện đại. Bộ Tài chính cũng phối hợp Bộ Công an chuẩn hóa mã số thuế cá nhân, tiến tới dùng số định danh cá nhân thay mã số thuế, góp phần tăng minh bạch, chính xác trong quản lý thuế.