Đây không chỉ là câu chuyện về những mất mát của bà con vùng bão lũ, về nỗ lực và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và chính quyền các cấp mà còn là những tấm gương hy sinh, những nghĩa cử cao đẹp thấm đượm tình dân tộc.
Trước sự phức tạp và gia tăng tần suất của các hình thái thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu, công tác phòng chống lụt bão đã trở thành một nhiệm vụ chiến lược, liên tục và toàn diện. Quan trọng hơn hết, nó không phải là gánh nặng hay trách nhiệm của riêng một cơ quan, tổ chức nào, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và toàn thể cộng đồng.
Trách nhiệm của Nhà nước và Chính quyền các cấp: Nhà nước và chính quyền địa phương đóng vai trò chủ đạo, tiên phong trong công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai. Trách nhiệm này được cụ thể hóa trên nhiều phương diện.
Xây dựng và Hoàn thiện Chính sách, Pháp luật: Chính phủ cần ban hành và thường xuyên cập nhật các chiến lược, quy hoạch, và văn bản pháp luật về phòng chống thiên tai, đảm bảo tính đồng bộ, khả thi và phù hợp với thực tiễn biến đổi khí hậu. Các quy định về xây dựng, quản lý đê điều, hồ chứa, và quy hoạch đô thị cần được siết chặt để tăng khả năng chống chịu.
Đầu tư Cơ sở hạ tầng: Trách nhiệm cốt lõi là đầu tư xây dựng và bảo trì các công trình phòng hộ thiết yếu. Điều này bao gồm việc củng cố hệ thống đê điều, xây dựng các hồ chứa, công trình tiêu thoát nước lớn, và nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông, điện, nước để đảm bảo khả năng hoạt động liên tục ngay cả trong điều kiện bão lũ. Việc này cần đi đôi với quản lý nghiêm ngặt việc khai thác cát, sỏi, và chặt phá rừng đầu nguồn – những hành động làm suy yếu khả năng phòng vệ tự nhiên.
Dự báo, Cảnh báo và Chỉ đạo Ứng phó: Các cơ quan khí tượng thủy văn phải thực hiện tốt trách nhiệm theo dõi sát sao, dự báo chính xác và kịp thời về diễn biến thời tiết. Chính quyền các cấp phải tổ chức phổ biến thông tin cảnh báo đến mọi người dân bằng nhiều kênh khác nhau (phát thanh, truyền hình, tin nhắn, mạng xã hội) và chỉ đạo triển khai kế hoạch ứng phó, sơ tán dân cư, bảo vệ tài sản theo phương châm "bốn tại chỗ" (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ).
Trách nhiệm của Cộng đồng Doanh nghiệp: Doanh nghiệp không chỉ là đối tượng chịu thiệt hại mà còn là một nguồn lực quan trọng trong phòng chống lụt bão. Trách nhiệm của họ bao gồm:
Bảo vệ Tài sản và Người lao động: Các cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, và công trình kinh doanh cần xây dựng phương án phòng ngừa, bảo vệ máy móc, thiết bị, kho tàng và đặc biệt là đảm bảo an toàn cho người lao động. Việc này không chỉ giảm thiểu tổn thất cho doanh nghiệp mà còn duy trì sự ổn định của nền kinh tế.
Hỗ trợ Cơ sở hạ tầng Công cộng: Các doanh nghiệp xây dựng, viễn thông, và năng lượng cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để nhanh chóng khắc phục sự cố đường sá, thông tin liên lạc, và điện lưới sau bão lũ, giúp đời sống người dân sớm trở lại bình thường.
Tài trợ và Ứng cứu: Doanh nghiệp có trách nhiệm đóng góp về tài chính, vật chất (như lương thực, thuốc men, vật liệu xây dựng) và nguồn lực nhân sự vào công tác cứu trợ, tái thiết sau thiên tai, thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội cao.
Trách nhiệm của mọi công dân: Trách nhiệm của công dân là mắt xích cuối cùng, nhưng lại là yếu tố quyết định sự thành công của công tác phòng chống thiên tai.
Chủ động Nâng cao Kiến thức và Kỹ năng: Mỗi người dân phải tích cực cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo từ chính quyền và các phương tiện truyền thông chính thống. Quan trọng hơn, cần trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ như chuẩn bị túi đồ khẩn cấp, biết các tuyến đường sơ tán an toàn, và nắm rõ các biện pháp gia cố nhà cửa.
Thực hiện Nghiêm chỉnh các Quy định: Khi có lệnh sơ tán hoặc các hướng dẫn phòng chống của chính quyền, mọi người dân cần nghiêm chỉnh chấp hành. Sự thiếu hợp tác, chủ quan hoặc cố chấp bám trụ ở khu vực nguy hiểm không chỉ đe dọa bản thân mà còn gây khó khăn, nguy hiểm cho lực lượng cứu hộ.
Tự bảo vệ và Giúp đỡ Cộng đồng: Mỗi gia đình cần tự giác dọn dẹp cống rãnh, phát quang cây cối xung quanh nhà để giảm nguy cơ tắc nghẽn và ngã đổ. Trong và sau bão lũ, việc tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong xóm làng, đặc biệt là người già, trẻ em, người khuyết tật là biểu hiện cao đẹp của tinh thần cộng đồng.
Phòng chống lụt bão là một cuộc chiến không ngừng nghỉ với thiên nhiên. Nó đòi hỏi một sự phối hợp nhịp nhàng, liên tục và có trách nhiệm từ cấp vĩ mô đến vi mô. Khi Nhà nước làm tốt vai trò kiến tạo, doanh nghiệp phát huy nguồn lực, và mỗi người dân trở thành một chiến sĩ chủ động trong phòng chống, chúng ta mới có thể giảm thiểu tối đa những tổn thất mà thiên tai gây ra.
Lời kêu gọi "Phòng chống lụt bão: Trách nhiệm không của riêng ai" không chỉ là một khẩu hiệu, mà là sự nhận thức sâu sắc về tính mạng và tương lai chung. Chỉ khi mỗi cá nhân, tổ chức ý thức rõ ràng và hành động cụ thể theo trách nhiệm của mình, chúng ta mới xây dựng được một xã hội kiên cường, an toàn và bền vững trước mọi thử thách của thiên tai./.
