Ngày 11/5, đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường do Bộ trưởng Đỗ Đức Duy làm trưởng đoàn đã có chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Bắc Giang, tập trung kiểm tra tình hình sản xuất, thu hoạch và tiêu thụ nông sản, đặc biệt là quả vải thiều – mặt hàng nông sản chủ lực của địa phương.
Các địa phương, doanh nghiệp đã sẵn sàng bước vào vụ thu hoạch vải thiều 2025
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết niên vụ vải thiều 2025 được đánh giá trúng mùa với sản lượng dự kiến 303.000 tấn, tăng 30% so với năm 2024, nhờ thời tiết thuận lợi và kiểm soát tốt sâu bệnh.
Riêng tại Bắc Giang, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết diện vải thiều toàn tỉnh là 29.700 ha, sản lượng 165.000 tấn, trong đó: diện tích vải sớm 8.000 ha, chiếm 27%, sản lượng 60.650 tấn; vải chính vụ 21.700 ha, chiếm 73%, sản lượng 104.350 tấn.
Diện tích sản xuất vải an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP là 16.000 ha, sản lượng 116.000 tấn; vải sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP duy trì diện tích 153 ha đã được cấp chứng nhận. Đồng thời, thực hiện cấp chứng nhận mới 20 ha nâng tổng số lên 173 ha, sản lượng 1.400 tấn; sản xuất vải hữu cơ quy mô 10 ha tại huyện Lục Ngạn.
Tỉnh thực hiện quản lý, chỉ đạo sản xuất tốt đối với 238 mã số vùng trồng, diện tích trên 17,4 nghìn ha phục vụ xuất khẩu sang các thị trường: Trung Quốc, 127 mã, diện tích gần 16,2 nghìn ha, sản lượng 110 nghìn tấn.
Đối với các thị trường yêu cầu cao như Hoa Kỳ, tỉnh Băc Giang có 18 mã số vùng trồng, diện tích gần 216 ha, sản lượng 2.500 tấn; thị trường Úc, 29 mã số vùng trồng, diện tích trên 386 ha, sản lượng 3.000 tấn; thị trường Thái Lan 25 mã số vùng trồng, diện tích trên 290 ha, sản lượng 2.000 tấn; thị trường Nhật Bản 39 mã số vùng trồng, diện tích gần 327 ha, sản lượng 3.500 tấn.
Về cơ sở đóng gói, toàn tỉnh có 37 cơ sở đóng gói đảm bảo đủ điều kiện phục vụ xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tại các huyện như Lục Ngạn 33 cơ sở, Lục Nam 1 cơ sở, Tân Yên 1 cơ sở, Yên Thế 1 cơ sở và thành phố Bắc Giang 1 cơ sở. Duy trì 1 cơ sở xông hơi, khử trùng, đóng gói tại tỉnh Bắc Giang, liên kết với 3 cơ sở xông hơi, khử trùng ngoài tỉnh đảm bảo phục vụ nhu cầu xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản; hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác chiếu xạ phục vụ xuất khẩu sang thị trường Australia, Mỹ.
Năm 2025, dự báo thời tiết thuận lợi, tình hình ra hoa vải thiều được đảm bảo, trà vải thiều sớm đang bước vào thời điểm nở hoa, tỷ lệ ra hoa dự kiến đạt trên 90%; vải thiều chính vụ đang trong giai đoạn phát triển mầm hoa, tỷ lệ ra hoa dự kiến đạt trên 85%.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy bày tỏ mong muốn lắng nghe thêm từ phía địa phương và doanh nghiệp về kế hoạch sản xuất, tiêu thụ, phương án ứng phó rủi ro trong xuất khẩu, cũng như các kiến nghị cụ thể. “Nội dung nào thuộc thẩm quyền, chúng tôi sẽ xử lý ngay; những vấn đề vượt thẩm quyền sẽ được tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng để có hướng giải quyết kịp thời”, Bộ trưởng khẳng định.
Đặc biệt, sự tham gia tích cực của đông đảo doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tại buổi làm việc được đánh giá là tín hiệu tích cực, cho thấy sự quan tâm lớn của khối tư nhân đối với sản phẩm vải thiều nói riêng và nông sản Việt Nam nói chung.
Nâng tầm chất lượng, giá trị để mỗi quả vải là một “đại sứ” nông sản Việt
Báo cáo tại cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Việt Oanh cho biết năm nay sản lượng vải thiều ước đạt 165.000 tấn, tăng khoảng 8% so với năm trước. Chất lượng sản phẩm tiếp tục được cải thiện, nhiều vùng trồng đã đạt chuẩn xuất khẩu và được cấp chỉ dẫn địa lý.
Tuy nhiên, địa phương cũng nêu một số khó khăn nổi bật như: cần đánh giá lại chất lượng đất đai để có khuyến cáo phù hợp theo từng vùng trồng. Bắc Giang kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành xem xét tăng cường hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông sản. Đồng thời, cần có chính sách khuyến khích đầu tư chế biến sâu nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường tươi sống và nâng cao giá trị sản phẩm.
Biến đổi khí hậu và sự bất ổn của thị trường xuất khẩu cũng là những thách thức lớn. Chủ tịch tỉnh mong muốn có cơ chế cảnh báo sớm và kênh thông tin minh bạch để người dân và doanh nghiệp có thể chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất.
Ghi nhận các ý kiến của địa phương và doanh nghiệp tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đánh giá cao những thành tựu nổi bật mà Bắc Giang đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là sự bứt phá mạnh mẽ trong nông nghiệp, với tốc độ tăng trưởng GDP cao, cơ sở hạ tầng đồng bộ và môi trường đầu tư thuận lợi.
Bộ trưởng nhấn mạnh: “Nếu tổ chức tốt khâu tiêu thụ, đặc biệt là đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường chất lượng cao như Mỹ, Nhật Bản, EU..., thì với mức giá trung bình 2 USD/kg, vải thiều Bắc Giang hoàn toàn có thể đóng góp từ 500 – 600 triệu USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản quốc gia”.
Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng trên 4% và kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 70 tỉ USD vào năm 2025, sự đóng góp của các địa phương như Bắc Giang có vai trò rất quan trọng.
Với kế hoạch chuẩn bị chu đáo cho vụ vải thiều năm nay, Bộ trưởng cho rằng Bắc Giang đã thể hiện rõ quyết tâm nâng cao giá trị và thương hiệu nông sản chủ lực của địa phương. Từ các ý kiến và giải pháp được nêu, Bộ trưởng đưa ra một số định hướng trọng tâm:
Trước hết là quản lý sản xuất chặt chẽ, gắn với giám sát chất lượng. Bộ trưởng đề nghị các địa phương phải theo sát diễn biến thời tiết, sâu bệnh để chỉ đạo kịp thời. Vùng trồng, cơ sở chế biến cần kiểm soát nghiêm ngặt theo mã số, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt, không được lơi lỏng việc kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật – yếu tố tiên quyết để vải thiều bước ra thị trường quốc tế.
Cùng với đó, tổ chức tiêu thụ cần linh hoạt, sát thực tế. Các kịch bản tiêu thụ phải được cập nhật thường xuyên, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã thu mua tại vườn. Song song, mở rộng hệ thống phân phối từ siêu thị, chợ đầu mối đến thương mại điện tử để không bỏ lỡ cơ hội tiêu thụ nào.
Đánh giá Logistics và bảo quản sau thu hoạch được xem là “hạ tầng mềm” quyết định sức cạnh tranh của trái vải. Bộ trưởng đề nghị cần phối hợp doanh nghiệp đầu tư kho lạnh, trung tâm sơ chế tại chỗ, giảm tổn thất và kéo dài thời gian bảo quản.
Về lâu dài, chế biến sâu và mở rộng xuất khẩu là hướng đi tất yếu. Do đó, Bộ trưởng cho rằng đầu tư vào chiếu xạ, sơ chế và công nghệ bảo quản hiện đại sẽ giúp vải thiều không chỉ xuất hiện trong vài tuần ngắn ngủi, mà trở thành sản phẩm thương mại quanh năm, vào được những thị trường cao cấp.
Cùng với sản xuất và tiêu thụ, công tác truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng. Bộ trưởng đề nghị Bắc Giang phối hợp cùng với các cơ quan truyền thông, bà con nhân dân thông tin vải thiều Bắc Giang cần được định vị là sản phẩm “xanh – sạch – chất lượng cao”, được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin chọn vì giá trị chứ không chỉ vì thời vụ.
Về tầm nhìn dài hạn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh cần tái cơ cấu vùng nguyên liệu, điều chỉnh mùa vụ hợp lý và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ xanh. Đồng thời, ký kết hợp tác chiến lược để phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp.
Bộ cam kết tiếp tục đồng hành để Bắc Giang không chỉ là “thủ phủ vải thiều”, mà còn là hình mẫu nông nghiệp hiện đại. “Mỗi quả vải sẽ là một đại sứ của nông sản Việt trên thị trường toàn cầu” - Bộ trưởng chia sẻ./.
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết từ nay đến cuối vụ, cần theo dõi sâu đục cuống quả và ứng phó nắng nóng để bảo vệ năng suất. Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Bắc đã cử cán bộ hỗ trợ các vùng trồng, đảm bảo vụ mùa thành công.
Thời gian thu hoạch vải thiều ngắn, từ 20/05 đến 25/07, chia thành hai giai đoạn: vải sớm (20/05-10/06) và chính vụ (10/06-25/07). Công tác chuẩn bị thu hoạch, chế biến và tiêu thụ được triển khai sớm. Về chất lượng, các địa phương đã giám sát sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm tra dư lượng và kim loại nặng trên quả vải.
Về chế biến, vải chủ yếu tiêu thụ tươi, chỉ 3% sản lượng chế biến công nghiệp (nước ép, đông lạnh, đóng hộp), phần lớn sấy khô. Các cơ sở chế biến đã sẵn sàng hoạt động. Từ tháng 4/2025, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phối hợp với cơ quan kiểm dịch các nước, phê duyệt 6 cơ sở xử lý vải tươi (3 chiếu xạ, 3 xông hơi khử trùng) xuất khẩu sang thị trường khó tính. Đáng chú ý, Nhật Bản ủy quyền Việt Nam giám sát xử lý lô hàng xuất khẩu, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian.
Kế hoạch tiêu thụ niên vụ 2025 dự kiến 60% sản lượng (181.800 tấn) tiêu thụ nội địa qua chợ đầu mối, siêu thị, và 40% (121.200 tấn) xuất khẩu, chủ yếu sang Trung Quốc (chiếm 90%). Các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương đã tổ chức hội nghị xúc tiến thương mại, ký kết thỏa thuận với doanh nghiệp, hợp tác xã, và các đơn vị vận chuyển, thương mại điện tử.
Tuy nhiên, thời gian thu hoạch ngắn gây áp lực bảo quản, vận chuyển, trong khi chi phí logistics cao, công nghệ chế biến sâu hạn chế, và rào cản kiểm dịch từ các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Nhật Bản vẫn là thách thức. Bắc Giang đã tổ chức hội nghị kết nối tiêu thụ, thúc đẩy hợp tác để đảm bảo đầu ra ổn định cho vải thiều.
