Sản vật vào mùa
Rảo quanh một vòng trên những cánh đồng xả lũ ở thượng nguồn thuộc tỉnh Đồng Tháp, Phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh nhận thấy, sản vật mùa nước nổi đã xuất hiện nhiều nơi, từ đồng xa cho đến các chợ.
Nhiều người rất dễ nhận ra và có thể thuần thục kể tên các loại đặc sản chỉ có trong mùa nước nổi ở miền Tây, với các loại thủy sản như: Cá linh, cá đồng, tôm, cua, ếch, lươn và rắn.
Trong đó, cá linh được xem là nét đặc trưng của mùa nước nổi ở Đồng bằng sông Cửu Long khi trong điều kiện bình thường, loài cá này ít xuất hiện. Chỉ khi mùa lũ về, theo thượng nguồn sông Mekong, cá linh trôi về miền Tây cùng con nước.
Đầu mùa, cá linh còn nhỏ bằng đầu đũa ăn, người dân gọi đó là cá linh non. Dần về cuối mùa lũ, cá lớn dần dài khoảng 3cm, cỡ bằng ngón tay người lớn, với nhiều loại như: Cá linh rìa, linh ống, linh cám, chủ yếu sống tự nhiên và chỉ xuất hiện theo mùa, không qua nuôi trồng.
Cá linh thường được chế biến thành các món ăn mà chỉ cần thử một lần là đã khó quên hương vị như: Cá linh kho tiêu, kho mía, kho khế, lẩu mắm cá linh, canh chua cá linh và mắm cá linh chưng…
Ngoài cá linh, mùa nước nổi ở miền Tây còn xuất hiện nhiều loại rau, hoa dại như: Bông súng, bông điên điển, hẹ nước và cà na… Trong đó, nổi bật nhất là bông điên điển bởi có màu vàng óng ánh đặc trưng, tô thắm cả cánh đồng mênh mông nước.
Theo người dân miền Tây, điên điển ngày xưa là cây hoang dã, thuộc họ đậu thân gỗ nhỏ, dễ thích nghi với môi trường và có sức sống mãnh liệt ở vùng ngập nước theo mùa.
Loại nông sản này chủ yếu tập trung nhiếu nhất trên những cánh đồng xả lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long như: An Giang, Đồng Tháp... là thức ăn giàu dinh dưỡng với hương vị thơm, giòn, bùi và béo rất ấn tượng.
Cây điển điển mọc ở các đầm ao, hay trồng theo các bờ ranh hoặc đất trống. Cây phát triển rất nhanh, điều đặc biệt không cần chăm sóc, hay đầu tư phân thuốc mà vẫn cho bông rất sai.
Từ loại bông này, người dân miền Tây đã biết cách chế biến thành nhiều món ăn ngon trong từng bữa cơm gia đình như: Nấu canh, làm gỏi, làm dưa chua, xào với tép đồng... hoặc ăn sống chấm cá kho, nhúng lẩu chua, ăn kèm với bún cá...
Vào khoảng tháng 11 âm lịch, lũ cũng rút dần, bông điên điển lại đến lúc tàn một mùa hoa, kết trái và chờ bông nở rộ, vàng tươi trong mùa lũ năm sau.
Nông dân có thêm thu nhập
Tất cả những sản vật mùa nước nổi đều tự nhiên mà có, do vậy, người dân miền Tây hay gọi đó là lộc trời ban. Cũng chính vì điều này mà vào mùa nước nổi, ai cũng tranh thủ để đánh bắt thủy sản và hái các loại rau đồng, tăng thêm thu nhập.
Mùa lũ năm nay, nước tràn đồng nhiều nên lượng tôm cá cũng nhiều. Ông Nguyễn Văn Dừa (55 tuổi, ngụ khóm Cầu Muống, phường Thường Lạc, tỉnh Đồng Tháp) chia sẻ, so với năm ngoái thì năm nay lượng cá trên đồng nhiều hơn.
Mỗi ngày, với 20 cái dớn đã được đặt trên đồng sâu, ông thu về từ 30 - 40kg cá các loại, nhiều nhất là cá linh, kế đến là các loại cá khác như: Cá chạch sông, cá heo nước ngọt, cá thiểu cùng các loại tép và cua đồng.
“Bình thường thì trồng lúa, nay lũ tràn đồng không làm lúa được nên tôi chuyển sang nghề đánh bắt thủy sản tự nhiên mùa nước nổi. Mỗi ngày trung bình cũng kiếm được 300.000 đồng, cũng êm vì trong thời gian này đâu làm gì được mà có tiền sinh sống”, ông Dừa cười vui vẻ nói.
Trong khi đó, ngoài quán nước được cất giữa đồng để bán cà phê cho người dân trong xóm, ông Nguyễn Văn Nhanh (63 tuổi, ngụ khóm Bình Họa Hạ, phường Thường Lạc, tỉnh Đồng Tháp) còn tranh thủ thời gian rãnh rỗi đi hái bông điên điển bán cho khách qua đường hoặc đợi người đến thu mua lại, rồi đem ra chợ bán.
“Năm nào cũng vậy, mùa lũ tuy nước ngập đồng nhưng ở đây lúc nào cũng vui. Nhiều gia đình bỏ nhà, ra đồng làm ăn, sinh sống hết 3 tháng mùa lũ, kiếm được chút đỉnh tiền trang trải cuộc sống…”, ông Nhanh chia sẻ.
