Chắc tay cày, vững tay điện thoại
Nếu như trước đây, người nông dân phải “trông trời, trông đất, trông mây”, thì nay, chỉ cần mở điện thoại, họ đã biết ruộng đang khô hay ướt, cây cần tưới hay nghỉ. Công nghệ không làm mất đi mồ hôi người nông dân, nhưng giúp từng giọt mồ hôi ấy được trả giá xứng đáng hơn – bằng năng suất, bằng hiệu quả và bằng niềm tin mới ngay trên mảnh đất quê hương.
Ông Nguyễn Xuân Thiên, Giám đốc Công ty TNHH MTV Dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao Thiên Trường 36 (xã Đông Tiến, Thanh Hóa), là một trong những người tiên phong đưa công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp. Xuất thân từ tổ cơ giới hóa nông nghiệp, ông Thiên sớm nhận ra rằng để làm nông hiệu quả thì “phải có máy móc và kỹ thuật đi cùng”.
Năm 2012, ông thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Đông Tiến, chuyên cung cấp dịch vụ cấy máy, làm đất và vật tư nông nghiệp cho bà con trong vùng. Ba năm sau, ông mở rộng quy mô, thành lập Công ty TNHH MTV Dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao Thiên Trường 36 với 11 thành viên, vốn điều lệ 5 tỷ đồng. Đơn vị bắt đầu sản xuất khay mạ, chậu trồng dưa vàng – các sản phẩm được làm từ rác thải nhựa tái chế, vừa tiết kiệm chi phí, vừa góp phần bảo vệ môi trường.
Từ những thử nghiệm ban đầu, ông Thiên tiếp tục đầu tư mạnh cho cơ giới hóa với máy cấy, máy gặt, máy cuộn rơm, đưa công nghệ về đồng ruộng, giúp giảm sức lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất. Năm 2016, Công ty Thiên Trường 36 đầu tư 4 ha đất quy hoạch sản xuất, trong đó có 2.000 m² nhà màng được xây dựng để trồng thử nghiệm rau, dưa vàng và hoa ứng dụng công nghệ cao.
Nhờ quy trình quản lý chặt chẽ, mô hình sớm được chứng nhận VietGAP, mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp sạch ở địa phương. Hai năm sau, doanh nghiệp được công nhận đạt chuẩn hữu cơ cho 2 ha dưa vàng và rau họ cải. Đến năm 2022, diện tích nhà màng được mở rộng lên 2,2 ha, sản xuất luân canh 3 vụ dưa và 1 vụ rau mỗi năm.
Trung bình mỗi năm, công ty thu hoạch khoảng 140 tấn dưa vàng, 70 tấn dưa chuột baby và 40 tấn rau các loại. Toàn bộ quy trình trồng, tưới, bón dinh dưỡng đều được tự động hóa hoàn toàn, điều khiển qua hệ thống cảm biến thông minh.
Ông Thiên chia sẻ: “Trước kia, một vụ dưa phải huy động hàng chục lao động chăm sóc thủ công. Giờ đây, hệ thống phun, tưới, điều chỉnh nhiệt độ đều tự động. Chúng tôi chỉ cần theo dõi qua điện thoại hoặc máy tính bảng.” Việc ứng dụng công nghệ giúp tiết kiệm đáng kể chi phí nhân công, giảm sâu bệnh, đồng thời nâng cao chất lượng và mẫu mã sản phẩm. Các loại dưa, rau của công ty hiện đã có mặt tại nhiều siêu thị, chuỗi cửa hàng nông sản sạch trong và ngoài tỉnh.
Công nghệ làm nên giá trị
Không chỉ dừng lại ở trồng rau và dưa, Thiên Trường 36 còn đầu tư 2.000 m² nhà trồng lan hồ điệp, với 1.000 máy lạnh chuyên dụng. Toàn bộ khu nhà lan được điều khiển bằng phần mềm cân bằng nhiệt tự động, giúp duy trì nhiệt độ ổn định quanh năm – yếu tố then chốt để hoa phát triển đồng đều và nở đúng dịp Tết.
“Chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống nhà lan, tưới và điều hòa tự động khá cao, khoảng 4 tỷ đồng/ha. Nhưng đổi lại, sản phẩm có chất lượng vượt trội, giá bán cao hơn 30–40% so với sản xuất thông thường,” ông Thiên tính toán.
Công ty cũng tận dụng năng lượng mặt trời, đầu tư 200 triệu đồng hệ thống điện áp mái, vừa tiết kiệm chi phí điện, vừa hướng tới sản xuất xanh, bền vững. Bên cạnh đó, để nâng cao giá trị sản phẩm, doanh nghiệp đưa dưa và hoa vào chậu trang trí, vừa tiện vận chuyển, vừa tăng tính thẩm mỹ và giá trị thương phẩm.
Hiện doanh thu bình quân của công ty đạt 12–14 tỷ đồng/năm, lợi nhuận sau chi phí 2,5–3 tỷ đồng/năm. Doanh nghiệp tạo việc làm ổn định cho 20 lao động thường xuyên với thu nhập 8–10 triệu đồng/tháng, cùng 30 lao động thời vụ trong các vụ thu hoạch.
Không chỉ là cơ sở sản xuất hiệu quả, Thiên Trường 36 còn trở thành điểm đến học tập của nhiều đoàn công tác, sinh viên, hợp tác xã trong và ngoài tỉnh đến tham quan, trao đổi kinh nghiệm về cơ giới hóa, nhà màng và ứng dụng công nghệ cao.
“Bà con tận mắt thấy hệ thống tưới tự động, nhà màng thông minh, ai cũng thích và muốn học theo. Công nghệ giúp họ hiểu rằng làm nông bây giờ không chỉ là nghề ‘một nắng hai sương’ nữa, mà là nghề có kỹ thuật, có tri thức và có tương lai,” ông Thiên nói.
Từ những thửa ruộng truyền thống đến những nhà màng hiện đại, từ người nông dân cầm cày đến người nông dân cầm điện thoại – nông nghiệp Thanh Hóa đang đổi thay từng ngày. Công nghệ không chỉ giúp tăng năng suất, mà còn mang đến niềm tin và khát vọng mới – khát vọng làm nông nghiệp thông minh, bền vững và tự hào trên chính quê hương mình.
