Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 272/2025/NĐ-CP về phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030, có hiệu lực từ ngày 1/12/2025. Theo đó, tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng dân tộc thiểu số được quy định rõ ràng. Một thôn được xác định là vùng đồng bào dân tộc thiểu số nếu có từ 15% dân số là người dân tộc thiểu số sinh sống ổn định. Xã được coi là vùng đồng bào dân tộc thiểu số khi đáp ứng ít nhất một trong hai tiêu chí: có trên 15% dân số là người dân tộc thiểu số hoặc có từ 4.500 người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định. Tỉnh thuộc vùng dân tộc thiểu số khi có trên 15% dân số là người dân tộc thiểu số hoặc ít nhất 2/3 số xã trong tỉnh thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong lĩnh vực giao thông, Nghị định số 279/2025/NĐ-CP quy định về thành lập và quản lý Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ, chính thức có hiệu lực từ 15/12/2025. Quỹ này do Bộ Công an quản lý, được hình thành từ nguồn tài chính ngoài ngân sách nhà nước, mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và các ngân hàng thương mại. Nghị định quy định chi tiết sáu nhóm nội dung chi Quỹ, bao gồm hỗ trợ nạn nhân bị thương hoặc tử vong do tai nạn giao thông, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia cứu nạn và các hoạt động tuyên truyền, cùng kinh phí giám định thương tật, văn phòng phẩm và chi phí hoạt động liên quan.
Cùng thời điểm, Nghị định số 282/2025/NĐ-CP quy định mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tệ nạn xã hội và bạo lực gia đình. Theo đó, mức phạt tối đa với cá nhân trong phòng, chống bạo lực gia đình là 30 triệu đồng, tổ chức là 60 triệu đồng; mức phạt tối đa trong lĩnh vực an ninh trật tự đối với cá nhân 40 triệu đồng, tổ chức 80 triệu đồng; phòng, chống tệ nạn xã hội, cá nhân chịu phạt tối đa 75 triệu đồng, tổ chức 150 triệu đồng. Nghị định cũng làm rõ việc xử lý vi phạm liên quan đến thẻ Căn cước công dân, Căn cước điện tử hay Giấy chứng nhận căn cước.
Trong lĩnh vực tài nguyên nước, Nghị định số 290/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ 25/12/2025. Nghị định quy định hành vi vi phạm, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả và thẩm quyền xử lý vi phạm. Mức phạt tối đa đối với một hành vi là 250 triệu đồng cho cá nhân và 500 triệu đồng cho tổ chức. Đáng chú ý, hành vi khai thác nước ngầm không phép sẽ bị xử phạt theo lưu lượng khai thác, mức cao nhất 250 triệu đồng.
Bên cạnh các quy định mới, Chính phủ ban hành Nghị định số 285/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 30/12/2025, bãi bỏ một số nghị định đã lỗi thời hoặc không còn phù hợp, bao gồm tám nghị định hoàn toàn và hai nghị định một phần, trải rộng trên các lĩnh vực như kỷ luật cán bộ, sở hữu trí tuệ, điện lực, quản lý hành chính, công nghiệp an ninh và điều kiện đầu tư kinh doanh. Việc này nhằm đảm bảo hệ thống văn bản pháp luật minh bạch, giảm nhầm lẫn trong tra cứu và áp dụng.
Những chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12/2025 được kỳ vọng vừa củng cố quản lý nhà nước, vừa bảo vệ quyền lợi người dân, đồng thời điều chỉnh các hoạt động xã hội, kinh tế phù hợp với thực tiễn, đảm bảo sự đồng bộ và minh bạch trong thực thi pháp luật.
