Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, mỗi năm trên địa bàn thành phố phát thải hàng triệu tấn CO₂ – phần lớn đến từ hơn 8 triệu phương tiện giao thông cá nhân. Chất lượng không khí thường xuyên ở mức ô nhiễm cao, đặc biệt trong mùa đông và mùa xuân. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn đe dọa trực tiếp tới chất lượng sống và mục tiêu phát triển bền vững của Thủ đô.
Nhận diện rõ thách thức, Hà Nội đã và đang từng bước thực hiện các cam kết chuyển đổi xanh bằng hàng loạt chính sách quan trọng. Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 149/KH-UBND về hành động tăng trưởng xanh đến năm 2025, định hướng đến 2030, trong đó đặt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao chất lượng môi trường và thúc đẩy kinh tế xanh.
Bên cạnh đó, Kế hoạch số 228/KH-UBND về thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu tại Hà Nội xác định các nhiệm vụ cụ thể về thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Đặc biệt, ngày 13/5/2025, thành phố tiếp tục ban hành Kế hoạch số 131/KH-UBND về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong quản lý chất thải đến năm 2030. Điều nay thể hiện cam kết hành động cụ thể của Hà Nội trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải thấp.
Cùng với đó, các chương trình trồng mới cây xanh, lắp đặt điện mặt trời áp mái, thúc đẩy sử dụng phương tiện giao thông sạch, quy hoạch lại không gian đô thị theo hướng sinh thái... đang từng bước định hình diện mạo mới cho Thủ đô.
Hà Nội đang có cơ hội lớn để kiến tạo một mô hình đô thị xanh điển hình tại Đông Nam Á – một thành phố có khả năng thích ứng cao với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững cả về kinh tế, xã hội, môi trường. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tầm nhìn đó, cần vượt qua giới hạn của những kế hoạch dài hạn và chuyển hóa bằng hành động cụ thể, mạnh mẽ và đồng bộ.
Mỗi ngày chậm trễ là thêm một phần của tương lai bị đánh mất. Phát triển xanh không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu nếu Hà Nội muốn duy trì năng lực cạnh tranh và chất lượng sống cho cư dân đô thị.
Để chuyển đổi thành công nhiều chuyên gia đã có những đề xuất như: Hà Nội cần thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp theo các trụ cột sau:
Cụ thể hóa Luật Thủ đô (sửa đổi) thành các cơ chế đặc thù về quản lý không gian đô thị, đầu tư công xanh, bảo vệ môi trường. Hình thành chính sách ưu đãi, thu hút nguồn lực xã hội hóa vào các lĩnh vực hạ tầng xanh, năng lượng tái tạo, giao thông công cộng sạch.
Hạ tầng – công nghệ: Ưu tiên đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải và rác thải thông minh; phát triển lưới điện thông minh, mạng lưới quan trắc không khí thời gian thực và hệ thống giao thông công cộng phát thải thấp.
Giáo dục – cộng đồng: Tăng cường giáo dục môi trường từ nhà trường đến cộng đồng dân cư; xây dựng văn hóa sống xanh, tiêu dùng bền vững và ý thức giữ gìn không gian công cộng.
Phát triển xanh là hành trình dài, đòi hỏi sự kiên định, đồng lòng và đổi mới tư duy trong từng chính sách, từng hành động và từng bước đi. Với vai trò là trung tâm chính trị – hành chính quốc gia, Hà Nội không chỉ đi đầu trong tăng trưởng kinh tế mà còn cần dẫn dắt lối sống bền vững cho cả nước.
