Trao đổi với phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh, ông Trần Vĩnh Nghi, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sóc Trăng, cho biết, vụ Hè Thu năm 2025, thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải nhà kính, tỉnh Sóc Trăng đã và đang triển khai 8 mô hình canh tác lúa chất lượng và phát thải thấp (50ha/mô hình); trong đó các mô hình sử dụng ST25 đều được hỗ trợ giống có nguồn gốc rõ ràng, uy tín và chất lượng.
“Tuy nhiên, cùng với hàng loạt các sản phẩm tiêu dùng, thực phẩm được phát hiện làm giả thời gian gần đây thì việc phát hiện nhiều cửa hàng bán gạo nhái bao bì các sản phẩm ST25 đã làm mất niềm tin của người tiêu dùng. Từ đó ảnh hưởng đến sức mua trên thị trường và thu nhập của nông dân trồng giống lúa ST25”, ông Nghi cho hay.
Đây cũng là chia sẻ của đại diện các HTX, doanh nghiệp đang sử dụng giống lúa ST25 để thực hiện mô hình trồng lúa giảm phát thải nhà kính trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. Để bảo vệ thương hiệu gạo ST25, các HTX đã chủ động liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, một giải pháp đang đem lại kết quả khả quan trong “cuộc chiến” chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Đơn cử như HTX Hưng Lợi (xã Long Đức, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng). Hiện tổng diện tích sản xuất hiện tại của HTX hơn 600ha; trong đó có tới 90% diện tích sản xuất giống lúa ST25 theo đúng quy trình an toàn.
Theo ông Trương Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Hưng Lợi, riêng việc tham gia Đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải, HTX có 50ha được trồng giống lúa ST25 và canh tác theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
“Từ năm 2019 đến nay, HTX sản xuất và liên kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm với Công ty Cổ phần gạo Ông Thọ. Do vậy, toàn bộ sản phẩm làm ra đều được tiêu thụ hết”, ông Hùng cho biết.
Nói về quy trình hợp tác, bà Dương Thanh Thảo, Giám đốc Công ty Cổ phần gạo Ông Thọ (xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh) cho biết, việc bao tiêu sản phẩm với HTX Hưng Lợi thời gian qua luôn đạt kết quả có lợi cho đôi bên. Gạo ST25 từ HTX đưa về công ty, đóng gói và phân phối ra thị trường, được người tiêu dùng và các đại lý tín nhiệm.
“Để giúp người tiêu dùng nhận diện đúng sản phẩm gạo ST25, chúng tôi đã xây dựng bao bì, nhãn hiệu dễ nhận dạng. Ngoài ra, từ các kênh truyền thông nội bộ, chúng tôi cũng chia sẻ để người tiêu dùng nhận diện và mua đúng gạo ST25”, bà Thảo chia sẻ.
Trao đổi với báo chí, chuyên gia kinh tế Huỳnh Thanh Điền cho rằng, để xây dựng thương hiệu gạo Việt bền vững, nên đồng bộ từ minh bạch chuỗi giá trị đến truyền thông dài hạn. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp và địa phương đăng ký, bảo hộ thương hiệu trong và ngoài nước.
Doanh nghiệp và ngành lúa gạo nên chủ động xây dựng kịch bản truyền thông phù hợp, đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc như mã QR, tem điện tử hay blockchain để minh bạch thông tin sản phẩm, giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt hàng thật, hàng giả và gia tăng độ tin cậy, góp phần củng cố uy tín cho cả chuỗi giá trị lúa gạo Việt.
Còn theo ông Trần Vĩnh Nghi, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sóc Trăng, để bảo vệ và phát triển thương hiệu gạo ST25, ngành Nông nghiệp tỉnh Sóc Trăng đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ.
Cụ thể là đẩy mạnh công tác truyền thông giúp người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh nhận diện được sản phẩm chính hãng bằng các công nghệ như check mã QR, mã vạch để dễ dàng kiểm tra, đối chiếu thông tin sản phẩm chính hãng.
Xây dựng mã số vùng trồng cho các vùng nguyên liệu ST25 của tỉnh và đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã theo mô hình chuỗi giá trị, đảm bảo nguồn gốc giống, vật tư đầu vào. Áp dụng quy trình canh tác, thu hoạch, bảo quản, chế biến đều đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, đồng bộ và có truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Phối hợp cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh gạo, đặc biệt là trên các sàn thương mại điện tử, nhằm kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp làm giả, buôn bán gạo giả.
“Về các kiến nghị với Trung ương và các cơ quan chức năng, chúng tôi mong muốn các đơn vị liên quan hoàn thiện khung pháp lý về giống cây trồng và quản lý thương hiệu nông sản”, ông Nghi cho biết.
Cụ thể là đẩy mạnh công tác bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nói chung và đặc biệt là cho sản phẩm nông nghiệp đặc trưng nói riêng để nâng cao nhận thức cộng đồng, khả năng quản lý và kiểm soát việc sử dụng nhãn hiệu trên thị trường.
Ông Nghi cũng đề nghị các Bộ ngành Trung ương có thêm các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, HTX ở Sóc Trăng tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước, qua đó khẳng định thương hiệu gạo ST25 trong chuỗi giá trị toàn cầu.
