Trong bối cảnh ô nhiễm môi trường đang ngày càng gia tăng, Việt Nam đang hướng tới phát triển các sản phẩm du lịch bền vững, thân thiện với môi trường. Việc đưa tàu hỏa trở thành một phương tiện du lịch xanh không chỉ giúp giảm lượng phát thải khí mà còn tạo ra những trải nghiệm mới mẻ, gần gũi hơn với thiên nhiên và văn hóa Việt Nam.
Những năm gần đây, ngành đường sắt đã có sự chuyển mình rõ rệt với nhiều tín hiệu khả quan. Không chỉ giữ vai trò là phương tiện vận chuyển, tàu hỏa giờ đây đã trở thành không gian để du khách thưởng ngoạn và cảm nhận chiều sâu lịch sử, văn hóa.
Hải Phòng đặt mục tiêu biến đoàn tàu này trở thành trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của thành phố, đồng thời xây dựng hình ảnh ngành đường sắt thân thiện với môi trường.
Chuyến tàu không chỉ giúp lan tỏa tình yêu, niềm tự hào với quê hương mà còn là cơ hội để hành khách được hiểu thêm về lịch sử của Việt Nam, góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết của dân tộc, quảng bá hình ảnh Việt Nam tới bạn bè quốc tế.
Ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (Bộ Văn Hóa, Thể thao và du lịch) nhận định, ngành đường sắt đang từng bước đưa lịch sử đến gần với hiện tại, làm nền tảng cho phát triển kinh tế - văn hóa thông qua những đoàn tàu di sản. Những chuyến tàu đặc biệt như trên đang góp phần đưa văn hóa, lịch sử tới gần hơn với người dân.
Ông đánh giá cao tinh thần đổi mới sáng tạo của ngành đường sắt và kỳ vọng vào những thay đổi trong tương lai của đường sắt Việt Nam.
Song song với sự phát triển về lịch sử và văn hóa, đường sắt Việt Nam còn hướng tới mục tiêu trở thành loại hình phương tiện bền vững, góp phần phát triển du lịch xanh, kinh tế xanh.
Phát triển tàu hỏa du lịch xanh sẽ giúp giảm tác động tiêu cực của ngành du lịch đối với môi trường, giảm ô nhiễm không khí, giảm tắc nghẽn giao thông và khai thác tối đa cảnh quan tự nhiên, văn hóa. Đồng thời, mở ra cơ hội phát triển ngành du lịch cộng đồng, góp phần nâng cao đời sống dân cư địa phương, thúc đẩy kinh tế vùng miền.
Dự báo của Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông Vận tải (nay là Học Viện chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng - Bộ Xây dựng) cho thấy, ngành giao thông vận tải (GTVT) sẽ ghi nhận phát thải khoảng 88,1 triệu tấn CO2 vào năm 2030. Trong đó, ngành đường sắt chiếm lượng phát thải thấp nhất.
Từ năm 2023, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã ban hành kế hoạch nhằm thực hiện Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành GTVT của Thủ tướng Chính phủ. Với mục tiêu phát triển hệ thống GTVT phù hợp với mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0, ngành đường sắt sẽ chuyển đổi thay thế 244 đầu máy, 80 toa xe phát điện sang sử dụng điện, năng lượng xanh trong giai đoạn 2031-2050.
Đồng thời, ngành đường sắt cũng hướng tới việc thay thế sử dụng dầu diesel thành các nhiên liệu thân thiện với môi trường. Muốn “xanh hóa” môi trường vận tải đường sắt thì giải pháp về năng lượng sẽ là vấn đề đầu tiên cần tính tới. Năng lượng có thể sử dụng để thay thế cho nhiên liệu truyền thống là điện năng, khí đốt, nhiên liệu sinh học, hydro, năng lượng mặt trời (sử dụng trực tiếp hoặc tạo ra điện).
Theo chia sẻ của đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, trên mỗi chuyến tàu hỏa, việc phân loại và xử lý rác thải luôn được quản lý chặt chẽ. Sau khi thu gom và phân loại rác thải, nhân viên đường sắt sẽ chuyển giao cho cho các đơn vị xử lý môi trường địa phương theo quy định, đảm bảo không để rơi vãi, gây phát tán ra môi trường.
Ngoài ra, Trung tâm Y tế đường sắt cũng bố trí nhân viên kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất, đảm bảo môi trường trên tàu. Hàng tháng, ngành đường sắt sẽ có những buổi vệ sinh toa tàu, khử trùng toa xe, phun thuốc khử côn trùng và phun phòng dịch mùa…
Đồng thời, sẽ có những quy chuẩn rõ ràng về nhiệt độ điều hòa tối thiểu nhằm đảm bảo chất lượng không khí trong mỗi toa xe, giúp hành khách có trải nghiệm tốt nhất khi sử dụng phương tiện.
