Xây dựng mô hình nông nghiệp xanh chuẩn VietGAP
Chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đầy 20km, nông trại xanh của chàng trai 9X nằm ven sông Hồng (xã Vĩnh Thanh) đang thu hút hàng trăm lượt khách thăm quan, góp phần phát triển nông nghiệp xanh ven đô, mở ra hướng đi mới cho phát triển kinh tế địa phương.
Tốt nghiệp Đại học Hàng hải, anh Vũ Văn Đôn (sinh năm 1991) từng có thời gian làm việc trong lĩnh vực thiết kế và công nghệ đóng tàu. Tuy nhiên, sau một thời gian đi làm, anh nhận ra công việc không phù hợp với sở thích và định hướng cá nhân. Năm 2016, anh quyết định rời bỏ ngành kỹ thuật và cùng bạn bè lên Mộc Châu khởi nghiệp với cây dâu tây, loại cây thời điểm đó còn khá mới mẻ tại Việt Nam.
Anh Đôn chia sẻ: “Ban đầu mình rất vất vả, người dân còn hoài nghi và sản phẩm vẫn chưa có đầu ra rõ ràng. Nhưng nhờ khí hậu thuận lợi, cây dâu tây phát triển tốt, năng suất cao, mình dần chứng minh được hiệu quả của mô hình”.
Năm 2020, qua khoảng thời gian trồng trọt thành công ở Mộc Châu, anh quyết định mang mô hình về gần Hà Nội, nơi có nhu cầu trải nghiệm nông nghiệp lớn và tiềm năng thị trường cao. Anh thuê lại 8ha đất bãi ven sông Hồng nằm dưới chân cầu Nhật Tân (xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh cũ), nơi trước đây vốn chỉ canh tác lạc, đỗ với hiệu quả rất thấp để xây dựng một nông trại xanh một cách bài bản.
Nông trại của anh Đôn rộng khoảng 8ha, hiện canh tác hàng trăm loại cây trồng khác nhau theo mùa, trong đó nổi bật là nho hạ đen, nho vàng thơm, dâu tây, thanh long, táo, cùng các loại rau củ quả và cây ăn trái khác. Trang trại cũng kết hợp chăn nuôi dê, cừu, đà điểu, tạo nên không gian trải nghiệm đa dạng cho du khách, đặc biệt là học sinh mầm non, tiểu học từ nội thành Hà Nội.
Đáng chú ý, toàn bộ mô hình sản xuất được anh áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, với quy trình canh tác khắt khe, từ khâu làm đất, tưới tiêu, chăm sóc, đến xử lý sâu bệnh và thu hoạch. Anh Đôn cho rằng sản phẩm của nông trại không chỉ là sạch, mà anh còn phải chứng minh cho cộng đồng thấy được vì sao nó sạch, tiêu chuẩn VietGAP chính là thước đo khách quan để kiểm soát, bảo đảm chất lượng sản phẩm.
“Không thể nói sản phẩm sạch nếu không có thước đo. VietGAP chính là tiêu chuẩn bắt buộc để khẳng định chất lượng sản phẩm, kiểm soát từ đầu vào đến đầu ra. Nông trại mình hiện đang áp dụng phương pháp canh tác hữu cơ, kiểm soát sâu bệnh sinh học, hạn chế tối đa hóa chất, kết hợp đội ngũ kỹ thuật riêng và lao động phổ thông theo từng nhóm việc cụ thể”, anh Đôn nói.
Bên cạnh việc áp dụng công nghệ vào giám sát vườn, nông trại cũng xây dựng đội ngũ kỹ thuật riêng và sử dụng lao động phổ thông tại địa phương. Tất cả đều được hướng dẫn tuân thủ các quy trình kỹ thuật nhằm đảm bảo năng suất và chất lượng nông sản.
Canh tác sạch, trải nghiệm thực tế, tiêu thụ tại chỗ
Khác với các mô hình nông sản truyền thống, nông trại của anh Đôn không tập trung đưa nông sản ra thị trường thương phẩm, mà chủ yếu tiêu thụ ngay tại chỗ thông qua các hoạt động trải nghiệm. Du khách mua vé vào tham quan sẽ được tham gia thu hái, tìm hiểu quy trình trồng trọt, và nếu có nhu cầu, có thể mua nông sản tại nông trại với giá trị cao hơn so với ngoài thị trường.
“Thực ra nếu muốn mở rộng quy mô, mình có thể làm nhiều hơn, nhưng quan trọng là có kiểm soát được chất lượng không. Với mình, số lượng không quan trọng bằng việc sản phẩm phải đạt chuẩn chất lượng”, anh Đôn khẳng định.
Mỗi ngày, nông trại của anh có thể đón hàng trăm lượt khách, tùy theo mùa vụ. Ngoài khu vực canh tác, nông trại còn có không gian nghỉ ngơi, quán cà phê nhỏ phục vụ nhu cầu cơ bản của khách, tuy nhiên, dịch vụ ăn uống không phải trọng tâm.
Trên hành trình khởi nghiệp nông nghiệp, anh Đôn không tránh khỏi những khó khăn. Từ việc thuê đất canh tác ở vị trí phù hợp, đối mặt với khí hậu khắc nghiệt miền Bắc, đến việc trồng thử nghiệm thất bại, đặc biệt là với giống nho hạ đen trong năm đầu tiên.
“Mình đã đọc rất nhiều tài liệu, kể cả của Trung Quốc, nhưng vẫn không thành công. Có khi quy trình không sai nhưng vẫn không ra quả, do khí hậu, thời điểm cắt tỉa chưa hợp lý. Làm nông nghiệp đòi hỏi phải có kinh nghiệm thực tế”, anh Đôn kể lại.
Bên cạnh hiệu quả kinh tế, mô hình của anh Đôn còn đạt nhiều giải thưởng cấp xã, thành phố và các hội liên hiệp, hội nông dân về phát triển nông nghiệp xanh. Gần đây, đợt mưa bão lớn cũng gây ảnh hưởng đến một số khu vực trong nông trại, nhưng nhờ kinh nghiệm và sự chủ động, anh cùng các cộng sự đã nhanh chóng khắc phục.
Chia sẻ về định hướng sắp tới, anh Đôn cho biết muốn tiếp tục mở rộng mô hình, nâng cao chất lượng dịch vụ trải nghiệm, đồng thời giữ vững các tiêu chuẩn canh tác sạch, hướng tới sự phát triển bền vững cả về kinh tế lẫn môi trường.
“Chính quyền địa phương đã hỗ trợ rất nhiều điều kiện thuận lợi để mình phát triển. Mình không kỳ vọng quá nhiều thêm, chỉ mong có thêm các chính sách khuyến khích nông nghiệp xanh, nông nghiệp trải nghiệm, vì đó là xu hướng tất yếu,” anh bày tỏ.
Từ một Kỹ sư Hàng hải đến một nông dân xanh chính hiệu, hành trình của anh Vũ Văn Đôn không chỉ là câu chuyện chuyển hướng nghề nghiệp, mà còn là minh chứng cho sự dũng cảm thay đổi, tinh thần học hỏi không ngừng và khát vọng tạo ra giá trị xanh giữa lòng đô thị.
