Báo cáo mới nhất của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nhận định, tăng trưởng kinh tế trong nửa đầu năm 2025 của Việt Nam được thúc đẩy bởi xuất khẩu tăng mạnh trước khi các mức thuế quan mới của Hoa Kỳ có hiệu lực và các chính sách mở rộng trong nước.
Các chuyên gia ADB đánh giá, thuế quan có thể khiến tăng trưởng chậm lại trong nửa cuối năm 2025. Mặc dù nền kinh tế trong nước nhiều khả năng vẫn vững vàng, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm nhịp so với sự bứt phá mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025.
Về tổng thể, dự báo tăng trưởng cho năm 2025 được điều chỉnh tăng nhẹ so với báo cáo ADB hồi tháng 4/2025, nhưng thấp hơn cho năm 2026. Rủi ro suy giảm của triển vọng tăng trưởng đến từ sự bất ổn định toàn cầu và các yếu tố trong nước.
Cụ thể, báo cáo phân tích, nền kinh tế của Việt nam vẫn sẽ vững vàng trong giai đoạn 2025–2026, nhờ có chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng. Các mức thuế đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lực từ ngày 7/8/ 2025 (20% đối với hàng nhập khẩu và 40% đối với hàng trung chuyển) có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn, song các chính sách kích thích kinh tế được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ tác động này.
Trên cơ sở đó, ABD điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 lên mức 6,7% và giảm còn 6,0% trong năm 2026 (so với các mức lần lượt là 6,6% và 6,5% trong báo cáo ADO tháng 4/2025).
Bên cạnh đó, ADB đã đưa ra dự báo lạm phát sẽ đạt 3,9% trong năm 2025 và giảm nhẹ xuống 3,8% trong năm 2026. Giá năng lượng toàn cầu giảm đã góp phần làm giảm chi phí vận tải - yếu tố chiếm tỷ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.
Cũng theo nhận định của ADB, thời gian còn lại của năm 2025, các mức thuế quan dự kiến sẽ tác động tới thương mại và thu hút đầu tư của Việt Nam. Theo đó, để đạt mục tiêu tăng trưởng, Việt Nam cần nhấn mạnh tính cấp thiết của những cải cách cơ cấu kinh tế, nhằm thúc đẩy một mô hình tăng trưởng cân bằng hơn, được hỗ trợ bởi cầu nội địa mạnh mẽ hơn và các thị trường xuất khẩu đa dạng hơn nhằm giảm thiểu các cú sốc liên quan đến thuế quan.
Cụ thể hơn về những động lực tăng trưởng, ADB cho rằng, dù đầu tư công vẫn chưa đạt kế hoạch cả năm, song giải ngân thực tế đã góp phần giúp lĩnh vực xây dựng tăng 9,6% so với mức 7,3% cùng kỳ 2024.
Đặc biệt, những tháng cuối năm, đầu tư công hiệu quả vẫn được đánh giá là yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng và giảm nút thắt hạ tầng. Với tỷ lệ nợ công dưới 34% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần 60% theo quy định, Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa tài khóa cho các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng.
Bên cạnh đó, cải cách thể chế sâu rộng sẽ giúp tinh giản môi trường pháp lý, nâng cao hiệu quả giải ngân và thúc đẩy kinh tế nội địa. Tuy nhiên, hạn chế về năng lực trong việc lập kế hoạch, triển khai và quản lý dự án ở tất cả các cấp tiếp tục ảnh hưởng đến việc giải ngân đúng hạn. Theo đó, Việt Nam cần lưu ý để khắc phục những vấn đề trên.
Khuyến nghị chính sách trong giai đoạn tới, chuyên gia kinh tế Nguyễn Bá Hùng - Đại diện Thường trú ADB tại Việt Nam cho rằng: Kinh tế Việt Nam nhìn chung vẫn duy trì khả năng chống chịu cao, mặc dù triển vọng cũng bị tác động mạnh do những bất ổn gia tăng và mức thuế quan cao của Hoa Kỳ.
Theo đó, thực thi chính sách tài khóa hiệu quả, bao gồm thực hiện đầu tư công, đóng vai trò then chốt trong việc duy trì tăng trưởng và tăng khả năng chống chịu. Cùng với đó, sự phối hợp chặt chẽ hơn các chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp tránh việc lạm dụng các công cụ tiền tệ và duy trì ổn định kinh tế tài chính vĩ mô. Cải cách thể chế sâu rộng nhằm nâng cao hiệu quả quản trị có thể thúc đẩy cầu nội địa.
