Ba quốc gia chiếm thị phần lớn nhất về xuất khẩu NLTS của Việt Nam vẫn là Mỹ (21%), Trung Quốc (18,4%), và Nhật Bản (7,2%). Điểm sáng đáng chú ý là sự tăng trưởng mạnh mẽ của các thị trường này. So với cùng kỳ năm 2024, kim ngạch xuất khẩu NLTS sang thị trường Mỹ đã tăng ấn tượng 12,1%. Thị trường Nhật Bản thậm chí còn bứt phá mạnh mẽ hơn với mức tăng trưởng lên tới 23,6%. Trong khi đó, xuất khẩu sang Trung Quốc cũng duy trì đà tăng trưởng ổn định ở mức 3,6%.
Kết quả trên có được là trong quý II năm nay, các hiệp hội và doanh nghiệp nông nghiệp đã tích cực duy trì và mở rộng xuất khẩu. Ngoài việc đẩy mạnh các mặt hàng chủ lực như gỗ, thủy sản, cà phê, hồ tiêu, hạt điều sang thị trường truyền thống Mỹ, châu Âu (EU), Nhật Bản, các doanh nghiệp còn nhạy bén chuyển hướng sang các thị trường tiềm năng như châu Phi, Trung Đông với gạo, rau quả. Đặc biệt, các sản phẩm có giá trị thấp nhưng giàu tiềm năng như sản phẩm chăn nuôi chế biến cũng được chú trọng.
Theo các chuyên gia, để khai thác tiềm năng của thị trường EU, Việt Nam cần tập trung vào 2 điểm chính là phát triển vùng nguyên liệu, phòng dịch bệnh và xây dựng thương hiệu quốc gia. Việt Nam cần xây dựng các vùng nguyên liệu đạt chuẩn của EU, đồng thời thiết lập các vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh. Điều này không chỉ giúp sản phẩm dễ dàng được chấp nhận, mà còn là cơ sở để đàm phán mở cửa thị trường cho các sản phẩm động vật của Việt Nam. Việc tăng cường xây dựng thương hiệu quốc gia và nhãn hiệu sản phẩm là vô cùng quan trọng, giúp nông sản, lâm sản và thủy sản của Việt Nam được nhận diện tốt hơn, từ đó thâm nhập sâu hơn vào các kênh phân phối đa dạng tại EU.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, hiệp hội và địa phương của Việt Nam cần lưu ý những điểm chính để đẩy mạnh xuất khẩu NLTS sang thị trường Trung Quốc một cách bền vững. Đó là cần chú trọng nâng cao chất lượng nông sản. Đồng thời, cần tìm hiểu kỹ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Trung Quốc về tiêu chuẩn chất lượng, bao bì, đóng gói và truy xuất nguồn gốc.
Đây là yếu tố then chốt để sản phẩm được chấp nhận và có chỗ đứng trên thị trường này. Việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến và bảo quản là giải pháp hiệu quả để nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm NLTS. Điều này không chỉ giúp bảo quản sản phẩm tốt hơn mà còn tạo ra sự khác biệt và tăng tính cạnh tranh.
Cùng với đó, thay vì chỉ tập trung vào các thành phố lớn, các doanh nghiệp nên đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại vào sâu trong nội địa, đặc biệt là các địa phương ở khu vực phía Bắc và Tây Bắc của Trung Quốc. Đây là những thị trường tiềm năng với sức tiêu thụ lớn mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa khai thác hết.
Về lâu dài, ngành nông nghiệp sẽ xây dựng các vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế, ứng dụng công nghệ cao và đổi mới bao bì. Đồng thời, Bộ cũng đưa ra các chiến lược riêng cho từng thị trường như đàm phán thuế với Mỹ, mở rộng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, gỡ “thẻ vàng” IUU để đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản sang châu Âu, và khai thác thị trường Halal đầy tiềm năng.
Võ Nga