Việc đăng cai đại hội này không chỉ là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ logistics quốc tế, mà còn là bước đi thể hiện cam kết thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2050, đồng hành cùng thế giới trong nỗ lực phát triển bền vững. FIATA đánh giá, đây là dấu mốc mang tính chiến lược khi Việt Nam bắt đầu những bước đi mạnh mẽ đầu tiên trên “hành trình xanh” của ngành logistics toàn cầu.
Theo ông Turgut Erkeskin, Chủ tịch FIATA, Việt Nam đang sở hữu tiềm năng rất lớn để trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa trong khu vực, nhờ tốc độ tăng trưởng sản xuất và thương mại mạnh mẽ, đặc biệt với Liên minh châu Âu (EU).
Quá trình hội nhập sâu rộng giúp Việt Nam xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển logistics trong dài hạn. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng này, Việt Nam cần đầu tư mạnh hơn vào cơ sở hạ tầng vận tải, từ cảng biển, đường bộ, đường sắt đến hàng không, đồng thời cải thiện Chỉ số Hiệu suất Logistics (LPI), hướng đến mục tiêu lọt vào top 20 toàn cầu.
Ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), cho biết chi phí logistics của Việt Nam hiện chiếm 14-16% GDP, tương đương mức trung bình của ASEAN. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam xếp hạng 43 về LPI, giảm nhẹ so với trước, nhưng điểm trung bình tăng lên 3.3, cho thấy năng lực logistics đang dần cải thiện. Ông Khoa tin tưởng Việt Nam có thể vươn lên nhóm dẫn đầu nếu tận dụng hiệu quả lợi thế địa lý, chính sách mở và dòng đầu tư nước ngoài.
Song hành cùng cơ hội là không ít thách thức. Hệ thống pháp lý, quy tắc thương mại và chất lượng nhân lực logistics cần được nâng cấp, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại toàn bộ ngành. Ông Erkeskin nhận định AI là một lợi thế cạnh tranh mới, giúp tự động hóa quy trình lặp lại, giảm sai sót và tăng hiệu quả vận hành. Dù có thể ảnh hưởng đến việc làm ngắn hạn, AI vẫn được xem là động lực giúp doanh nghiệp logistics gia tăng năng suất và mở rộng kinh doanh.
Theo ông Khoa, thách thức lớn nhất của logistics Việt Nam nằm ở khả năng tiếp cận công nghệ mới của doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) - nhóm chiếm tới 90-95% toàn ngành. Ông cho rằng cần có sự hỗ trợ từ Nhà nước và hiệp hội để các SME bắt nhịp với xu hướng số hóa, coi AI là cơ hội để tái cấu trúc, cắt giảm khâu thủ công và tối ưu chi phí.
Tại cuộc họp báo trước thềm đại hội, các lãnh đạo FIATA và VLA cùng chung nhận định: logistics toàn cầu đang bước vào giai đoạn đầy biến động, từ hậu quả của đại dịch, căng thẳng địa chính trị, đến sự thay đổi trong chính sách thương mại và thuế quan.
Việc Mỹ tăng thuế nhập khẩu và áp thuế với hàng hóa chuyển tải khiến các chuỗi cung ứng buộc phải tái cấu trúc. Theo đại diện FIATA, điều này thúc đẩy sự dịch chuyển thương mại nội vùng và hướng sang châu Âu, trong khi các doanh nghiệp logistics phải điều chỉnh hệ thống để thích ứng. “Những cú sốc về thuế quan đang khiến hệ thống toàn cầu tự tái tổ chức, hướng tới những thị trường có chính sách thương mại thân thiện và bền vững hơn,” ông Erkeskin nói.
Với mức thuế đối ứng 20% đối với hàng hóa và 40% đối với hàng quá cảnh sang Mỹ, ông Đào Trọng Khoa cho rằng xuất khẩu Việt Nam có thể chịu tác động trong ngắn hạn, nhất là với thị trường Mỹ - đối tác lớn nhất hiện nay.
Tuy nhiên, ở khía cạnh tích cực, đây là cơ hội để Việt Nam minh bạch hóa chuỗi cung ứng, thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển mạnh mẽ, giảm phụ thuộc vào hàng hóa trung chuyển. VLA cũng đã định hướng các hội viên “nâng cao tinh thần, trách nhiệm và lòng tự tôn dân tộc để bảo vệ nền kinh tế và doanh nghiệp nội địa”.
Theo FIATA, logistics toàn cầu đang tiến gần hơn tới chuẩn mực phát triển xanh, trong đó Việt Nam được đánh giá là điểm sáng mới nổi với tiềm năng lớn, tinh thần cởi mở và cam kết mạnh mẽ với mục tiêu Net Zero. Việc tổ chức FIATA World Congress 2025 không chỉ là một dấu mốc sự kiện, mà còn là lời khẳng định vị thế của Việt Nam - một quốc gia đang đặt những bước chân vững vàng đầu tiên trên “hành trình xanh” cùng với logistics thế giới.
Trần Huyền