Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng phức tạp, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn: làm sao để sản phẩm “Made in Vietnam” không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn nội địa mà còn đủ sức cạnh tranh tại những thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Các chuyên gia nhấn mạnh, để vươn ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào chất lượng sản phẩm mà còn phải xây dựng thương hiệu bài bản. Các tiêu chuẩn về an toàn, chất lượng, môi trường, trách nhiệm xã hội cùng các cơ chế mới như CBAM, EUDR, tiêu chuẩn xanh và kinh tế tuần hoàn buộc doanh nghiệp phải nâng cấp cả năng lực nội tại lẫn giá trị thương hiệu nếu muốn có vị thế cạnh tranh bền vững.
Tại hội thảo “Xây dựng thương hiệu và tiếp cận thị trường quốc tế: Từ chiến lược đến thực hành” do Tạp chí Kinh tế Sài Gòn phối hợp với Sở Công Thương TP.HCM tổ chức, nhiều chuyên gia đã chỉ ra hướng đi khả thi cho doanh nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh cao.
Bà Lương Thúy Quyên, Giám đốc điều hành Brand Finance Việt Nam, nhận định, các thương hiệu top 100 thành công nhờ đầu tư mạnh vào công nghệ, sở hữu năng lực dẫn dắt thị trường, danh mục sản phẩm đa dạng, mạng lưới phân phối vững chắc và độ nhận diện cao.
Giá trị thương hiệu không chỉ là yếu tố vô hình mà còn tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh: chiếm 7-10% quyết định mua của khách hàng, giảm chi phí tài chính và vận hành từ 2-3 lần so với thương hiệu yếu, mang lại lợi nhuận cổ đông cao hơn 68% và thu hút nhân tài. Trong 3-4 năm gần đây, giá trị thương hiệu đã chiếm 30-40% tổng giá trị doanh nghiệp, minh chứng cho tầm quan trọng không thể xem nhẹ, bà Quyên cho biết.
Ông Nguyễn Hữu Nam, Phó giám đốc VCCI-HCM, chỉ ra rằng nhiều doanh nghiệp Việt còn gặp hạn chế về quy mô nhỏ, chưa đáp ứng chuẩn quốc tế, phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu và thiếu năng lực quản trị rủi ro lẫn xây dựng thương hiệu. Ông Tô Thanh Sơn, Giám đốc Phát triển Bền vững SGS Việt Nam, cũng nhận xét rằng nhiều doanh nghiệp sở hữu sản phẩm tốt với giá cạnh tranh nhưng thiếu chứng nhận quốc tế, chiến lược thương hiệu bền vững và khả năng truy xuất nguồn gốc hay minh chứng ESG, dấu chân carbon. Trong khi đó, các thị trường lớn ngày càng nghiêm ngặt, đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi để duy trì sức cạnh tranh.
Ông Bùi Đức Thọ, Tổng giám đốc Airspeed Manufacturing Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm thực tế: chất lượng là nền tảng cho mọi quyết định. Để sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, doanh nghiệp cần cải tiến liên tục, đầu tư vào công nghệ - tự động hóa, đạt chứng nhận quốc tế và phát triển đội ngũ R&D trong nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải linh hoạt thích ứng với yêu cầu từng thị trường và xây dựng văn hóa doanh nghiệp tầm nhìn toàn cầu.
Ông Phạm Hữu Chương, Phó tổng biên tập Tạp chí Kinh tế Sài Gòn, nhận định, giao thương toàn cầu đang trở nên sôi động, đa dạng nhưng cũng phức tạp với nhiều rào cản kỹ thuật mới. Dù gặp khó, doanh nghiệp Việt vẫn nỗ lực thâm nhập các thị trường khó tính như châu Âu và tìm cách vượt rào cản tại Mỹ. Những doanh nghiệp thành công thường sở hữu thương hiệu mạnh – một tài sản chiến lược quyết định năng lực cạnh tranh, không chỉ là công cụ truyền thông.
Để nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế, ông Nguyễn Hữu Nam khuyến nghị doanh nghiệp chuyển từ mô hình gia công sang tạo giá trị gia tăng cao thông qua thiết kế, R&D, phát triển sản phẩm đặc trưng và ứng dụng công nghệ. Chuẩn hóa hệ thống nhận diện thương hiệu, xây dựng câu chuyện thương hiệu gắn với văn hóa Việt và giá trị bền vững, đồng thời chủ động bảo hộ nhãn hiệu tại các thị trường lớn là những bước đi cần thiết. Ông nhấn mạnh, đầu tư nghiêm túc cho thương hiệu, đổi mới sản phẩm và tham gia mạng lưới chuỗi cung ứng là những yếu tố không thể thiếu.
Ông Tô Thanh Sơn đề xuất lộ trình ba bước để doanh nghiệp xây dựng niềm tin quốc tế: đánh giá khoảng cách tiêu chuẩn và nâng cấp hệ thống; đạt chứng nhận quốc tế như ISO, carbon, ESG; minh bạch công bố phát thải và duy trì tái chứng nhận, biến các tiêu chuẩn này thành “DNA thương hiệu”.
Ông Bùi Đức Thọ nhấn mạnh, năng lực tổ chức và con người quyết định sức bền thương hiệu. Doanh nghiệp cần đầu tư nhân lực, công nghệ và văn hóa có tầm nhìn toàn cầu để thích ứng nhanh với yêu cầu thị trường. Các chuyên gia thống nhất rằng thương hiệu mạnh mang lại vị thế “kèo trên” cho doanh nghiệp. Sự nhất quán trong truyền thông, niềm tin từ trải nghiệm khách hàng và tham vọng phát triển là những yếu tố quan trọng để nâng tầm thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế.
Trần Huyền