Nó là nguyên nhân xuất xứ của bức tranh dân gian “đám cưới chuột”, là tứ thơ trong câu ca dao quen thuộc: “Con mèo mà trèo cây cau. Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà. Chú chuột đi chợ đường xa. Mua mắm mua muối giỗ cha con mèo”; “Con meo con mẻo con mèo, muốn ăn thị chuột thì leo xà nhà”.
Mèo cũng là nguồn cảm hứng sinh ra nhiều câu chuyện cổ tích và chuyện cười Việt Nam. Đặc biệt, mèo có mặt trong nhiều câu ca dao, thành ngữ, tục ngữ ở ta. Ví dụ như: Ăn no rồi lại nằm mèo (chê kẻ lười biếng); Mèo già hoá cáo (chỉ những kẻ sống lâu ở một nơi, lợi dụng sự hiểu biết nơi ấy mà làm bậy); Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giàu (lời nói dị đoan, chưa có căn cứ gì); Mèo mả gà đồng (chỉ những kẻ vô lại và gái lẳng lơ sống lang thang và làm bậy).
Mèo nhỏ bắt chuột con (ý nói khả năng đến đâu thì làm đến đó, miễn là có kết quả; Mèo mù vớ cá rán (nói người không có tài những gặp cơ may, được hưởng lợi lớn); Như chó với mèo (ý nói trẻ con chành choẹ, cãi cọ nhau); Mèo tha miếng thịt thì đòi, kễnh tha con lợn mắt coi trừng trừng (ý nói chỉ dám bắt nạt kẻ yếu còn kẻ mạnh làm gì cũng phải chịu); Chó chê mèo lắm lông (nói về người có nhược điểm lại chê bai người khác); Mèo lành chẳng ở mả, ả lành chẳng ở hàng cơm (ý nói người phụ nữ chân chính thì không có cuộc sống bê tha như gái giang hồ)
Biết mèo nào cắn mỉu nào (chưa biết ai thắng ai); Giấu như mèo giấu phân (hay giấu diếm, tìm mọi cách để giấu diếm, không cho người khác biết việc của mình); Tưng hửng như mèo mất tai (ý nói thất vọng mà sinh buồn rầu, không muốn nói năng, không muốn làm gì); Như mèo thấy mỡ (thèm muốn một cách thái quá); Mèo nào chả ăn vụng mỡ (thói đời là chẳng ai bỏ qua lợi lộc); Ăn ở như chó với mèo (hay mâu thuẫn xích mích, không hoà thuận; Hát như mèo cái gào đực (ý chê người hát quá dở)./.
